De faculteiten Letteren en Wijsbegeerte gaan fuseren. Naar verwachting neemt het college van bestuur in januari een voorgenomen besluit over de fusie die per 1 september een feit moet zijn.
Beide faculteiten hebben nu al dezelfde decaan in de persoon van Michel ter Hark. Hij is enthousiast over de fusie. Ook de onderdeelcommissies van beide faculteiten zijn positief. Ze zien inhoudelijke meerwaarde in de samenwerking.
Geesteswetenschappen
“De kans is inderdaad groot dat we samengaan. Binnen beide faculteiten is er uitgebreid over gesproken en bestaat duidelijk een draagvlak onder het personeel”, zegt Ter Hark. Hij ziet zowel bestuurlijke als inhoudelijke voordelen. “Wijsbegeerte is natuurlijk een kleine faculteit binnen de VU. Het wordt steeds moeilijker tegen de andere elf faculteiten, die vaak veel groter zijn, op te boksen. Dan heb je met één faculteit Geesteswetenschappen meer slagkracht.’’ Ter Hark denkt dat veel bestuurlijke en organisatorische taken in de toekomst te zwaar worden voor een kleine faculteit als Wijsbegeerte. “Kijk bijvoorbeeld naar de kwaliteitszorg voor het onderwijs. Wijsbegeerte heeft prima docenten, maar aan het onderwijsprogramma als geheel worden steeds meer eisen gesteld. Dan kunnen ze profiteren van de ervaring en de expertise die de Letterenfaculteit al heeft.”
Zonder theologen
Nu werkt de faculteit Wijsbegeerte al nauw samen met de faculteit Godgeleerdheid. Ze delen samen hun ondersteunende diensten. Hoe dat in de toekomst moet, weet Ter Hark nog niet. “Wat mij betreft hadden de theologen mee mogen doen met de fusie, maar dat wilden ze niet. En zonder draagvlak heeft zo’n proces niet zo veel zin.” Hij denkt dat de theologen mede niet willen mee doen vanwege ervaringen bij de UvA, Leiden en Utrecht. Daar zijn grote faculteiten geesteswetenschappen gevormd met de theologen erbij. “De theologen daar hebben het gevoel het onderschoven kindje van die fusies te zijn geworden. Dat geeft wellicht koudwatervrees bij de VU collega’s.” Ter Hark wijst erop dat de fusie vooral is ingegeven door inhoudelijke, en niet alleen bestuurlijke motieven. “We zien veel raakvlakken en denken elkaar te kunnen inspireren. En met de komst van de academische kern op alle faculteiten kunnen we elkaar heel goed versterken. Samen met de filosofen kunnen we een groot deel van die kern aanbieden aan andere faculteiten.”
UvA
Mogelijke samenwerking met de UvA, waar ook een brede faculteit geesteswetenschappen bestaat, heeft volgens hem geen rol gespeeld. “Dit is puur een VU-aangelegenheid. Maar met een fusie is samenwerking met de UvA wel makkelijker. Letteren heeft al drie projecten met de UvA lopen. Daar kunnen de filosofen misschien van profiteren door ook die kant uit te gaan kijken.”
Draagvlak bij personeel
Vanuit het personeel klinken ook positieve geluiden over de voorgenomen fusie.
“We hebben uitgebreid over de plannen mee kunnen praten en met wat mitsen en maren zijn we enthousiast geraakt”, zegt Kristine Steenbergh, voorzitter van de onderdeelcommissie van Letteren. “We hebben vooral vanuit de inhoud gekeken naar wat de meerwaarde is voor onderwijs en onderzoek. Die zien we onder meer bij de vorming van de academische kern. Daarin kunnen vakken als wijsgerige vorming, English for Academic Purposes en wetenschapsgeschiedenis goed samengaan. Er liggen ook allerlei mogelijkheden voor inhoudelijke kruisbestuiving. Bij Wijsbegeerte is het motto ‘kennis in context’ en bij ons ‘letteren in de samenleving’. Dat zijn mooi complementaire thema’s.”
Geen ontslagen
Steenbergh legt uit dat het rapport van de werkgroep die de fusie voorbereidt enkele randvoorwaarden bevat die ook belangrijk zijn voor de onderdeelcommissie en het draagvlak onder het personeel. “De fusie is een inhoudelijke stap en geen bezuinigingsoperatie. Het mag bijvoorbeeld niet leiden tot een reductie van het aantal medewerkers, ook niet bij het ondersteunende personeel.”
Wijsgerige vorming
Ook de voorzitter van de onderdeelcommissie bij Wijsbegeerte, Jeroen de Ridder, staat positief tegenover de voorgenomen fusie. “Bij ons staat de inhoud natuurlijk ook centraal, maar we zien daarnaast bestuurlijke voordelen. Als Wijsbegeerte zijn we een kleine faculteit. We moeten het deels hebben van onderwijs dat we bij andere faculteiten verzorgen. Dan sta je sterker als je wat bestuurlijke slagkracht hebt en niet door de grote faculteiten wordt weggeblazen. Tegelijk is het voor ons van groot belang dat het onderwijs in de wijsgerige vorming goed geborgd blijft. Daar blijven we scherp op letten bij het vervolgtraject.”
Of een fusie met theologie niet meer voor de hand had gelegen, weet hij niet. “Bij Wijsbegeerte zijn de meningen daar over verdeeld. Veel docenten willen niet te veel in de hoek van de theologie worden gedrukt. Maar omdat de faculteit Godgeleerdheid zelf niet wil fuseren, is die discussie verder niet volledig gevoerd. Maar als ze mee willen doen met deze grotere fusie ben ik niet tegen.”
Sociale wetenschappen
Eerder was er sprake van dat Letteren moest fuseren met de faculteit Sociale Wetenschappen. Maar dat plan is volgens Ter Hark van de baan. “In mijn ogen had dat een interessante operatie kunnen zijn, maar het plan is veel te veel van bovenaf gedropt. Dan roept het weerstand op en moet je er niet aan beginnen. Maar we praten nog wel degelijk met mensen bij Sociale Wetenschappen. Zo zijn er bijvoorbeeld interessante raakvlakken tussen de historici bij Letteren en de antropologen bij Sociale Wetenschappen. Wie weet wat voor moois daaruit nog kan voortkomen.”