Schimmels onder de grond transporteren voedingsstoffen naar plekken waar er meer schaarste is en planten bereid zijn meer te betalen. Dat ontdekte hoogleraar evolutiebiologie Toby Kiers door de voedingsstoffen fluorescerend te maken. Vier vragen over de economie onder de grond.
Hoe weten schimmels wat de plekken zijn in het netwerk waar hun voedingsstoffen het schaarst zijn en dus het meest zullen opbrengen?
“Dat weten we niet. Eigenlijk weten we nog heel weinig van dit soort complexe samenwerkingsverbanden in de natuur. We hebben nu aangetoond dat schimmels voedingsstoffen transporteren naar de plekken waar die het duurst zijn. We hebben ook gezien dat schimmels voedingsstoffen soms achterhouden tot planten bereid zijn meer te betalen. Maar wat de mechanismes achter deze strategische keuzes zijn, weten we nog niet. Onze groep heeft onlangs een beurs gekregen om dit samen met biofysici uit Princeton verder te gaan onderzoeken.”
Jullie hebben voedingsstoffen gevolgd door ze fluorescerend te kleuren. Zijn die stoffen lang onderweg in zo’n netwerk van schimmels?
“Het transport gaat heel snel. Voedingstoffen worden met een snelheid van 70 micrometer per seconde verplaatst. Maar omdat een netwerk van schimmels meterslang kan zijn, kan het zijn dat de voedingsstoffen alsnog uren of dagen onderweg zijn voordat ze op de juiste plek zijn.”
Is de samenwerking tussen planten en schimmels in balans of is er één van de partners die de ander uitbuit of overheerst?
“Het mooie aan deze samenwerking is dat het een symbiose is waarbij geen van de partners de baas is. Elke schimmel heeft verschillende planten om zich heen waarmee die kan handelen en elke plant heeft verschillende schimmels om voedingsstoffen mee uit te wisselen. In die zin lijkt het echt op een economische markt waarbij de partners op zoek zijn naar de beste deal.”
Kunnen wij mensen nog iets leren van de economie van planten en schimmels?
“Dat geduldig zijn een goede strategie is. Een van de meest opmerkelijke dingen die we zagen is dat schimmels voedingsstoffen soms een poosje opslaan en wachten tot de waarde omhoog gaat. Wachten is een succesvolle economische strategie.”
Het onderzoek van Toby Kiers is gepubliceerd in wetenschapstijdschrift Current Biology.