Soms moet je een goede oude vriend schrijven. Vandaar dat ik me heb voorgenomen om mijn eerste inkt van 2025 aan jou te wijden.
Niet dat je waardering tekortkomt – integendeel. Het afgelopen jaar wist je Jan en alleman voor je te winnen, lief Nederlands. Iedereen wilde naar je luisteren. Je hoeft maar een blik te werpen op de meest gestreamde nummers op Spotify en jouw hegemonie is onmiskenbaar. Dag Ed Sheeran, hallo Roxy Dekker en Yves Berendse.
Ook op de universiteit ben je terug van weggeweest. Na vijf jaar afwezigheid heb je hier op de VU sinds september je eigen bacheloropleiding creatief schrijven. En daar blijft het niet bij, want jij moet en zal in alle studies een groter aandeel krijgen als het ligt aan je politieke maatjes. Je bent, kortom, helemaal de bom.
Hoe anders was dat op de middelbare? Niemand gaf iets om je, zelfs de docent vervloekte je tijdens een les grammatica zinsdelen. Je was dat brildragende, slissende jongetje dat in de pauzes, zittend tegen de muur, eenzaam zijn droge bammetje kaas naar binnen werkte, terwijl klasgenoten onder het genot van Friends-referenties de donuts in elkaars milkshake doopten.
Alleen ik was er voor je. Wij samen tegen de rest van de wereld, zo was het. Wij tegen de massa, die luisterde naar Engelstalige singer-songwriters en boybands. Die buitenlandse films het liefste keken zonder ondertiteling. Die het jargon van GTA of Minecraft wel uit hun hoofd kenden maar de NPO 3-programmering niet.
Die tijden liggen achter ons, iedereen lijkt tegenwoordig van je te houden. En ik ben blij voor je, lief Nederlands. Maar ondanks – of juist dankzij – je populariteit heeft niet iedereen het beste met je voor. Veel van je nieuwe ‘vrienden’ willen je gebruiken voor hun eigen gewin.
Ze willen je veranderen, je omvormen tot wapen voor hun eigen politieke agenda. Door controversiële woorden als transitiespijt werd de Woord van het Jaar-verkiezing afgeblazen. De organisatie verklaarde dat de jaarlijkse stemwedstrijd was ‘gekaapt door actiegroepen’.
Nu wil ik niet de vriend zijn die je uit afgunst en jaloezie waarschuwt voor je nieuwe clubje (al betwijfel ik of the Plastics uit de politiek je nog zo leuk vinden als ze erachter komen dat je bijna voor een derde geleend bent uit het buitenland). Veranderen doe je toch wel, en dat hoort ook.
Het enige wat ik je wil vragen is om in dit nieuwe jaar weer eens bij te kletsen. Dan leer jij mij de terminologie van je nieuwe vrienden. En ik memoreer nostalgisch al die mooie woorden waar we zo gek op waren. Verfomfaaid bijvoorbeeld. Of kwakzalverij. Fnuikend. Weeromstuit. Schermutselingen.
Ik hoor graag van je. Heel graag.