“Hartelijk welkom onder deze bijzondere omstandigheden. Het licht hebben we wat gedimd, zoals u ziet.” Tijdens de grote stroomstoring heet rector magnificus Frank van der Duyn Schouten de Amsterdamse wethouder Simone Kukenheim, vijf vluchtelingstudenten en vertegenwoordigers van de VU en UAF welkom in een schemerige Senaatszaal.
UAF is een stichting voor vluchtelingstudenten. In samenwerking met de VU en de gemeente Amsterdam organiseren zij een programma dat vluchtelingstudenten helpt in te stromen in de Nederlandse universitaire wereld. Kukenheim, wethouder van Onderwijs, Jeugd en Diversiteit, wilde deze studenten wel eens ontmoeten.
Minder waard
Wanneer studenten naar Nederland vluchten, zijn hun diploma’s uit eigen land hier vaak opeens minder waard. Het onderwijssysteem zit anders in elkaar en de Nederlandse taal vormt een grote barrière. Daarom bestaat er een voorbereidend jaar voor anderstalige studenten (VASVU), waarin vluchtelingstudenten voorbereid worden op de Nederlandse universiteit. Kukenheim wil vooral van de studenten weten hoe zij dit ervaren.
Nederlandse taal
Rahwa Telke Debesay komt uit Eritrea en woont twee jaar in Nederland. Ze zit nu op het VASVU en wil volgend jaar International Business Administration studeren. “Druk, maar leuk”, noemt ze het. “Alles kost heel veel tijd: de taal, de stad, alles.” Ook de andere studenten noemen de Nederlandse taal als grootste uitdaging. De Iraanse Nikki Kermani: “Nederlands is écht moeilijk.” Over het programma zijn de studenten alleen maar positief. “Zonder UAF en VASVU kan ik niks”, zegt Kermani. “We krijgen goede begeleiding en informatie. Ook bijvoorbeeld over hoe een studie hier gaat.”
Toch is het wennen als de studenten vervolgens instromen in een bacheloropleiding. Binnen het beschutte VASVU-programma zijn alle studenten buitenlands en wordt hier veel rekening mee gehouden. Daar is in een reguliere bachelor geen sprake meer van. Amir Farzan uit Iran zit nu in het tweede jaar Tandheelkunde. “Op de eerste dag zat ik in college, de docent praatte heel snel en iedereen schreef mee. Ik dacht: wat moet ik schrijven? Maar het wordt in de loop van de tijd steeds beter.”
Bottleneck
En dan is er uiteindelijk de stap naar de arbeidsmarkt. Karen van Oudenhoven, Chief Diversity Officer van de VU, noemt dit een ‘bottleneck’. “Vluchtelingen zijn veerkrachtig en vaak creatief, doordat ze verschillende culturen met zich meedragen. Maar op de arbeidsmarkt laten werkgevers zich toch vaak leiden door negatieve verwachtingen en het feit dat buitenlandse studenten de Nederlandse taal minder machtig zijn.” Het VASVU biedt dan ook geen garantie voor een probleemloze carrière. Maar afdelingshoofd Kees Smit vertelt dat VASVU-studenten duidelijk beter presteren dan vluchtelingstudenten die het programma niet volgden.
Na een uurtje zijn de lichten weer aangegaan en moet Kukenheim echt door. Ze is blij met de goede kennismaking. “Ik blijf het volgen en hoor graag wat jullie tegenkomen op jullie pad.”