Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
8 november 2024

Campus
& Cultuur

V.l.n.r.: Karl Dittrich, Youssra Lotfi, Govert Buijs, Ad Verbrugge, Eugene Sutorius en Dylan Vianen

Straks haal je 61 studiepunten op de VU

De VU heeft plannen om een 61ste studiepunt in het leven te roepen. Dat bleek vrijdag op het symposium Het onderwijzen van waarden. Voor dat studiepunt moeten studenten iets doen dat bijdraagt aan hun vorming tot verantwoordelijke en betrouwbare academische burgers.

De plannen komen van onder andere collegevoorzitter Jaap Winter en politiek filosoof Govert Buijs, beiden spreker op dit ‘voorprogramma’ op de oratie van bestuurskundige Gjalt de Graaf. “We durven niet goed te zeggen dat ook vorming bij het onderwijs hoort”, aldus Buijs. “Als je er een studiepunt van maakt, geef je aan dat je het echt serieus neemt.”

De buurten in

Volgens Buijs wordt er genoeg op de VU georganiseerd dat studenten in staat stelt zich moreel te ontwikkelen. Maar ze komen niet. Stel daarom een extra studiepunt in dat ze zelf mogen invullen, betoogde hij. Behalve dat extra studiepunt voor alle studenten wil de VU ook een bureau opzetten voor extra gemotiveerde studenten om een soort vrijwilligerswerk te doen, de community service. “Studenten moeten de buurten ingaan”, aldus Buijs.

Voorbij eigenbelang

De plannen passen in de zoektocht van de VU naar haar rol in de maatschappij, een thema dat Winter al introduceerde op de opening van het academisch jaar, waar Jacqueline Broerse over sprak in de diesrede en dat terugkomt in het nieuwe Aurora-netwerk met acht andere maatschappelijk bewuste universiteiten.

De vraag die vrijdag centraal stond was: hoe kunnen we studenten niet alleen kennis en academische vaardigheden leren, maar ze ook, zoals Winter het formuleerde, “het vermogen meegeven om vragen te stellen die verder gaan dan het eigenbelang.”

Goed voorbeeld geven

Daar moet het 61ste studiepunt een antwoord op geven, al zit het plan nog in de ideeënfase. Maar er waren ook andere sprekers, met eigen ideeën. Zo stelde filosoof Ad Verbrugge dat je moraal niet los kunt zien van plaats. “Universiteiten moeten vaststellen dat ze deels ontworteld zijn geraakt van de samenleving. Globalisering houdt ook hier huis, waardoor de gevoeligheid voor onze omgeving onder druk staat.” En dat is nou juist wel waar de samenleving om vraagt: betrokkenheid.

Met theorie leer je niemand om zich anders te gedragen, vindt Verbrugge. “Doceren van een paar vakjes, daar komt het niet goed mee. Het gaat om handelen. We moeten het moreel handelen in het onderwijs stoppen. De docent moet laten zien hoe het moet en studenten op die manier grootbrengen.” Docenten moeten niet alleen naar internationale congressen gaan en publiceren, maar ook contact hebben met ’het volk’.

Tegenspraak organiseren

Deels hield Verbrugge hetzelfde verhaal als twee dagen eerder, op een ander symposium over de universiteit. Jaap Winter was daar ook en Bildung Academie-oprichter Eugene Sutorius ook. Het thema is kennelijk zo belangrijk dat de sprekers twee keer in één week hun zegje mochten doen. Toch maakten hooguit zestig toeschouwers de gang naar het Auditorium, onder wie nog geen tien studenten.

Die laatsten kwamen wel aan het woord. Dylan Vianen, een van de initiatiefnemers van de Bildung Academie, gaf de aanwezigen mee dat er een cultuurverandering nodig is om waarden een plek te geven in het onderwijs. Wat ze bij de Bildung Academie bijvoorbeeld doen, is hun eigen tegenspraak organiseren. “Zegt de ene docent dit, dan regel je een volgend college met iemand die het tegenovergestelde beweert.”

Emoties worden ratio

Als laatste sprak bestuurskundestudent Youssra Lotfi, de enige vrouw op het podium: “Op de universiteit kunnen emoties tot ratio verworden. Ik voelde me bijvoorbeeld snel ongemakkelijk bij extreemrechtse uitspraken. Maar ik heb op de universiteit geleerd hoe extreemrechtse politici denken en kan het nu beter een plek geven.”

De universiteit moet studenten daarom leren wat de context is van de actualiteit en de geschiedenis, vindt Lotfi, maar ze ook weer niet te veel aan het handje nemen. “Studenten moeten leren het wilde water over te steken, zonder dat de universiteit reddingsboeien toewerpt. En ik hoop dat de universiteit ze toestaat om daarin – net als de Bildung Academie – ook een rebel te zijn.”

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.