Zorg dat het Nederlands in de wetenschap een volwaardige taal blijft, adviseert de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren. Want de opmars van het Engels is een gevaar voor de hele samenleving.
Steeds meer opleidingen zijn Engelstalig en ook in de wetenschap zijn publicaties meestal in het Engels. Dat roept vragen op over de rol van het Nederlands. Wordt dat soms een onbelangrijke taal?
“Pas als een taal ook bron is voor vaktalen, kan deze beschouwd worden als een volwaardige taal; als een zogenaamde fully fledged language”, staat in een nieuwe notitie van de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren.
Niet vanzelfsprekend
Laten we ervoor zorgen dat het Nederlands zo’n fully fledged language blijft, is het devies. En dat is helemaal niet zo vanzelfsprekend. Zelfs wetenschappers die van huis uit Nederlands spreken communiceren soms onderling in het Engels over hun vakgebied.
“Als er over bepaalde inzichten en ontwikkelingen niet meer in het Nederlands wordt gesproken door specialisten, wordt het ook moeilijker die in het Nederlands te delen met de rest van de maatschappij”, constateert de raad.
De raad heeft medelijden met de wetenschapsjournalist die steeds vaker zijn eigen creativiteit moet aanwenden om het jargon van specifieke wetenschappelijke disciplines naar het Nederlands te vertalen. “Hierdoor dreigt een wildgroei aan, naar eigen goeddunken, ‘vernederlandste’ vakterminologie te ontstaan, wat de communicatie over en de toegankelijkheid van bepaalde onderwerpen er niet gemakkelijker op maakt”, aldus het rapport.
Het is van belang dat iedereen, “ongeacht opleiding, beroep of sociale positie”, toegang kan hebben tot wetenschappelijke kennis en inzichten, aldus de raad, en de opmars van het Engels maakt dat moeilijk.
Verengelsing
Maar ook de wetenschap zelf heeft eronder te lijden. Want wat moet je met onderwerpen als het Nederlandse en Belgische recht? De verengelsing van de wetenschap kan tot devaluatie van sommige subdisciplines leiden, vreest de raad.
Dus moeten wetenschappers, overheid, bestuurders en andere betrokken ervoor zorgen dat wetenschappelijke kennis van alle disciplines ook in het Nederlands wordt ontsloten, aldus de raad. Ook zou men Nederlandstalige wetenschapsbeoefening even hoog moeten aanslaan als Engelstalige.
Verder zouden Nederlandstalige studenten hun academische vaardigheden veel beter in hun moedertaal kunnen verwerven dan in het Engels. Geef ze daar de gelegenheid voor, adviseert de raad, ook tijdens hun masteropleiding.
De raad is onderdeel van de Nederlandse Taalunie, een samenwerkingsverband van Nederland, Vlaanderen en Suriname. De notitie is vandaag, op de Europese Dag van de Talen, in Brussel gepresenteerd.