Het college van bestuur wil de faculteiten Sociale Wetenschappen, Geesteswetenschappen en Religie & Theologie in overleg met de werkvloer samenbrengen onder één faculteitsbestuur met één bedrijfsvoering over drie zogenoemde schools. Daarmee volgt het college het advies van de twee verkenners die vorige zomer de opdracht kregen om te onderzoeken in welke vorm de faculteiten het meest bestendig zijn voor de toekomst.
Maar het plan is tegen de wens van in elk geval een groot deel van de werkvloer in, die zich de afgelopen maanden heeft laten horen via de ondernemingsraad van de VU en middels brieven van de medezeggenschapsraden van de faculteiten: de onderdeelcommissies.
Het CvB denkt dat een fusiefaculteit efficiënter en slagvaardiger zal zijn, door de drie afzonderlijke bedrijfsvoeringen samen te brengen zal er geld bespaard worden, naar verwachting een miljoen euro; niet om geld te bezuinigen, maar om te kunnen investeren in innovaties. Het denkt dat het interdisciplinaire samenwerking zal vergemakkelijken en dat de fusiefaculteit meer gewicht in de schaal zal leggen bij de besluitvorming. Het zou de op een na grootste faculteit van de VU worden (Bèta is de grootste).
Ongekende mogelijkheden
Het CvB en de huidige decanen zijn zich er goed van bewust dat het idee van een fusie niet populair is. “Het is waarschijnlijk niet waar de meesten op hoopten”, zei decaan Gregor Halff van Sociale Wetenschappen vanmiddag op een bijeenkomst in een goedgevuld Auditorium in het VU-hoofdgebouw. “Maar het is de plicht van het CvB om naar de toekomst te kijken.” Hij zei in het fusieplan te geloven, en drong er bij de aanwezigen op aan mee te doen en “aan boord te komen.”
Ook de twee andere decanen steunen het plan. René van Woudenberg van Geesteswetenschappen sprak over “verantwoordelijkheid nemen” en een “mooi plan”, Frank van der Duyn Schouten van Religie & Theologie zei dat het plan “ongekende mogelijkheden” biedt “om te kunnen blijven doen waar we allemaal goed in zijn.”
De tijd vraagt erom, legde rector magnificus Jeroen Geurts uit. Hij wees op de versnippering van geesteswetenschappen en sociale wetenschappen en op de politieke ontwikkelingen in Den Haag, waar toch al een nadrukkelijke voorkeur voor bètawetenschappen bestaat.
Respectloos
Hoogleraar diversiteit en integratie Halleh Ghorashi, tevens afdelingshoofd bij de afdeling sociologie van Sociale Wetenschappen, vindt de gang van zaken “respectloos”. Ze zegt dat “vele anderen” dat ook vinden. “Het is eenrichtingsverkeer op deze bijeenkomst, een dag van tevoren aangekondigd en we krijgen meegedeeld dat we gaan fuseren zonder dat we vragen mogen stellen. Op de werkvloer is veel tegenstand tegen een fusie, daarover is met de verkenners gepraat, en in tegenstelling tot wat er gezegd is, is er niks met die input gedaan. Ik vind dat niet erg democratisch.”
Ghorashi – en ook andere aanwezigen klagen daarover – ergert zich aan het feit dat de verkenners nooit hun notulen aan de afdelingshoofden en de medezeggenschap hebben gestuurd. Ze vindt het voorstel voor de fusie slecht onderbouwd. “Een fusiefaculteit zou bijvoorbeeld efficiënter zijn, maar door de onderverdeling in schools komt er juist een extra bestuurslaag bij. Hoezo is dat efficiënter?”
Geld overgeheveld
Maar verrast lijkt niemand. Mensen zeggen te begrijpen dat de faculteiten in hun huidige vorm niet kunnen doorgaan. Of een fusie de juiste weg is – een enkeling sprak van een “moloch” – daarover bestaat de nodige scepsis. Iemand wees erop dat, door de bedrijfsvoering te centraliseren en zo geld te besparen om te kunnen investeren, “geld van de ondersteunende diensten wordt overgeheveld naar onderzoek en onderwijs.”
De komende maanden gaat het CvB de discussie aan met de medewerkers over hoe alles precies vorm moet krijgen. “Help ons alsjeblieft”, zei Margrethe Jonkman, de voorzitter van het college van bestuur. “Jullie weten het beste wat wel en niet goed werkt.”
Het gebrek aan draagvlak voor de fusie van drie faculteiten aan de Vrije Universiteit belicht een zorgwekkende trend van voorbijgaan aan gemeenschappelijke stemmen en het negeren van pleidooien voor academische diversiteit. Dit wordt versterkt door ADValvas die systematisch initiatieven zoals onze petitie tegen de fusie — die al door meer dan 120 betrokkenen is ondertekend — onbelicht laat. Deze handelswijze onthult niet alleen een politieke kleuring, maar ook een voorkeur voor minder substantiële onderwerpen boven kritieke academische vraagstukken. Dit alles ondermijnt de waarden van open dialoog en diversiteit die de VU zou moeten koesteren. Wij roepen iedereen op om de petitie te ondertekenen op stopdevusie.nl en zo een duidelijk signaal af te geven voor het behoud van onze academische integriteit en diversiteit.