De ME stond een paar straten verderop klaar om op te treden tegen de actievoerders die op 17 mei op het campusplein een sit-in voor Gaza hielden. Dat vertelde Marcel Nollen van het college van bestuur gisteren tijdens een vergadering met de medezeggenschap (de universitaire studentenraad en de ondernemingsraad).
Er was ook politie op het campusplein zelf, maar die was er niet op uitnodiging van de VU. Omdat de organisatoren van de sit-in hun protestactie zelf hadden aangemeld bij de gemeente Amsterdam, had die besloten er politie en ME naartoe te sturen. Dat was volgens Nollen ook om de actievoerders “in vrijheid en rust” te kunnen laten protesteren.
Wel zei hij dat het CvB door de aanwezigheid van de politie “een stukje regie” was kwijtgeraakt. De VU is een bijzondere universiteit en het campusplein is private grond, waardoor het niet vanzelfsprekend is dat de politie bepaalt of en hoe er geprotesteerd mag worden.
Het was een beschaafde actie waar onder andere liedjes werden gezongen. Nollen zei “een gevoel van trots” te hebben dat het zo goed was gedaan. Volgens hem heeft het CvB “de-escalerend” opgetreden door bij de actie aanwezig te zijn en met activisten te praten.
Hooggeplaatst persoon
De VU onderschrijft ook de richtlijn die universiteitenkoepel UNL heeft opgesteld ten aanzien van protestacties op de campus. Die zouden volgens de richtlijn van tevoren moeten worden gemeld, maar onderwijsbonden wijzen er in een brandbrief aan de universiteiten op dat daarmee het demonstratierecht wordt geschonden.
Ook vanuit de OR klinkt kritiek. “Het lijkt erop dat de universiteiten willen bepalen hoe demonstraties moeten zijn”, aldus een OR-lid.
Nollen liet weten dat de VU zich redelijk soepel opstelt ten aanzien van acties. Zo is er volgens hem één keer een deurbeleid geweest waarbij mensen naar hun pasje werden gevraagd. Toen op een dag, net tijdens een protestactie, een aantal ingangen van het hoofdgebouw werden afgesloten, was dat niet vanwege de actie maar omdat er “een hooggeplaatst persoon” in het hoofdgebouw was.
Tolerantie neemt af
“We zijn er 24/7 mee bezig”, zei rector magnificus Jeroen Geurts. Daarbij moet de VU rekening houden met verschillende groepen, zoals de pro-Palestijnen, de pro-Israëliërs, Joodse studenten en docenten die zich onveilig voelen en de “zwijgende meerderheid”. Binnen die groepen leeft veel “frustratie en onbegrip” en ze hebben allemaal “empathie en respect” nodig. Daarnaast neemt volgens Geurts de tolerantie voor de actievoerende studenten en medewerkers af bij de buitenwacht. “Er ontstaat een bepaald beeld van de universiteiten”, aldus de rector.
Iemand van de OR vroeg hem of de VU niet te veel meegaat in dat frame. “Moeten jullie niet de barricaden op voor onze docenten en studenten en zeggen: Wij herkennen ons niet in die beeldvorming?” De rector gaf daar niet direct antwoord op. Hij verwees naar een opiniestuk in Trouw van VU-filosoof Rik Peels, die sympathie heeft voor de pro-Palestijnse zaak, maar vindt dat actievoerders zich constructiever moeten opstellen. De rector denkt dat de meeste mensen er zo over denken. “Protest is goed, maar de felheid, de ononderhandelbaarheid van de activisten, dat past niet bij een universiteit.”
Samenwerking met Israël
Net als andere universiteiten is de VU bezig met het samenstellen van een ethische commissie die alle internationale samenwerkingen tegen het licht houdt, niet alleen die met Israël. Die zal voor het zomerreces een toetsingskader hebben vastgesteld, waarbij bijvoorbeeld bepaald wordt in hoeverre academische vrijheid een rol speelt. De rector zei dat wat hem betreft academische vrijheid heel ver gaat, maar dat met grote vrijheid ook grote verplichtingen komen.
Het CIDI heeft intussen de Universiteit Leiden gevraagd om een overzicht van iedere medewerker die een boycot van Israël steunt. De VU heeft zo’n verzoek niet gekregen, en is ook niet verplicht aan dergelijke verzoeken te voldoen, aangezien ze als bijzondere universiteit niet onder de wet openbaarheid overheid valt. Dat betekent niet dat de VU dergelijke verzoeken altijd weigert, maar net zoals ze de pro-Palestijnse organisatie The Rights Forum geen overzicht van de samenwerkingsverbanden met Israël heeft gegeven, zou ze ook een dergelijk verzoek van het CIDI afwijzen, liet Nollen weten.
The problem with protests is that any one can infiltrate them to give them a black eye. But the alternative, removing the freedom of demonstration from the civilians, leads to dictatorships. It is better for the leaders to listen from the beginning rather than digging their heels in the sand. That inhibits protests. I, too, am impressed by the organizers of the protest and that they kept the focus on what is really the issue: murder of civilians because Hamas embarrassed Netanyahu. It wasn’t easy when people who even shout down the OR are on campus. Just talking about whether protesters are behaving themselves or not is a smokescreen. Let the courts handle any criminal behavior… just like they have to in every societal situation. Just like they would if a vandal otherwise enters the campus. The other side wants to make it about everything other than murder because it gives them what they want politically and confuses people with rhetoric. Besides murdering civilians, Netanyahu has destroyed the good will towards the Jewish community that took years to build. It is only going to get worse the further he goes, and will give people an excuse for their antisemitism.
I do have to say that the reporting on this seems very intimidating to the idea of the right to protest. The OR member is very astute about that!
Is die “hooggeplaatst persoon” nog steeds in het hoofdgebouw? Die ingangen zijn nog steeds dicht.
Het is logisch dat de VU geen overzicht vrijgeeft met alle namen van medewerkers die de boycot steunen, dat gaat om de veiligheid van individuen. Het vrijgeven van de samenwerkingsverbanden met instituten in een staat die oorlogsmisdaden pleegt is daarentegen niet alleen ongevaarlijk maar ook moreel noodzakelijk. Die twee verzoeken met elkaar vergelijken is volstrekte nonsens.