Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
14 november 2024

Campus
& Cultuur

Literatuur voor je leven

Helpen romans als het slecht met je gaat? Wat heb je er eigenlijk aan? Daarover wil Vrije Schrijver Nina Polak graag met studenten praten.

Hoe was uw studietijd?
“Heel goed, het was een florerende tijd. Ik heb Nederlands aan de UvA gedaan en ben in 2012 afgestudeerd. Als ik naar mijn boekenkast kijk, zie ik dat ik het grootste deel daarvan heb gelezen tijdens mijn studie. Die nieuwsgierigheid en diepgang van toen ervaar ik nog zelden meer. Voor studenten van nu ligt dat iets anders. Het moet allemaal sneller en harder. Ik wil niet als een oude lul klinken die tegen hen zegt: geniet ervan nu het nog kan, maar het is wel heel bijzonder dat je zo vrijelijk je fascinaties kunt volgen, zonder de druk van geld verdienen en je leven op orde krijgen.”

U gaat komend jaar ook onderwijs geven.
“Ja, daar heb ik zin in. De minor Aan de slag met literatuur is niet alleen voor letterenstudenten, ze komen uit alle hoeken. Daar ben ik benieuwd naar. Bij de schrijfcolleges schrijven studenten een kort verhaal. We gaan aan de hand van werk van James Wood [hoogleraar literaire kritiek aan Harvard University, red.] over literatuur nadenken. En ik laat ze zoveel mogelijk verhalen lezen die ik goed vind.”

Vrije Schrijver Nina Polak is de zeventiende VU-schrijver. Zij verzorgt schrijfcolleges bij de faculteit Geesteswetenschappen, samen met Jacqueline Bel, hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde. In november en december bezoekt zij met studenten vier collega-auteurs, onder wie Niña Weijers. Zij bespreken dan Weijers’ nieuwe boek: Cassandra, over een moord in Almere. Polak: “Een mengvorm van journalistiek en cultuurkritiek.”

Wat vindt u van de VU?
“Dat alles min of meer op één plek zit spreekt me aan. Ze geeft een meer diverse indruk dan de UvA op het eerste gezicht. Dat vind ik wel grappig. Ik ben heel benieuwd naar de studenten, en hoe die in het leven staan op dit moment.”

Uw lezing bij het openingscollege van de faculteit Geesteswetenschappen ging over geestelijke gezondheid. Waarom koos u hiervoor?
“Ik ben vanuit mijn werk als journalist bij De Correspondent daar veel mee bezig en vraag me af hoe die zich verhoudt tot literatuur. En wat je aan literatuur hebt voor je leven, dat is een vraag die mij altijd boeit. Ik vind het leuk om het met studenten hierover te hebben. Het gaat niet goed met ze; met jonge mannen niet, maar met jonge vrouwen nog slechter, de cijfers zijn zorgwekkend.”

“Hoe denken we na over onze geest, wat voedt die? Het valt me op dat we vooral denken in termen van gezondheid, en niet denken aan moraal, kunst of schoonheid. Literatuur is een middel om je geest te scherpen, dat is nog iets anders dan je geest gezond houden. Er is veel nadruk komen te liggen op de psychologische en psychiatrische aspecten van mentaal welbevinden. Maar de intellectuele ontwikkeling en verbeelding zijn ook belangrijk. Je kunt ook denken: ik moet verdraagzaam zijn en een dieper begrip hebben voor de wereld. Dat helpt ook om me staande te houden.”

“De geesteswetenschappen kalven af omdat studenten veelal iets kiezen waarmee ze geld verdienen in plaats van iets wat ze interesseert. Ik ben geneigd dat kwalijk te vinden.”

De sociale dynamiek en de rol van gender hierbij is een journalistiek onderwerp dat u na aan het hart ligt. Wat kan literatuur hiermee?
“Je kunt er allerlei wetenschappelijke theorieën op loslaten, maar literatuur leent zich veel beter om uit te zoeken wat er nou aan de hand is.”

Kunt u daar een voorbeeld van geven? Welk boek legt dat dan haarfijn uit?
“Onlangs verscheen We hebben het over jou gehad van Stéphanie Hoogenberk, een verhalenbundel over vrouwenvriendschappen. Haar verhalen zijn ontzettend goede, scherpe uiteenzettingen over hoe vriendschappen verkeerd lopen. Daar kan geen wetenschap tegenop.”

‘Een dieper begrip voor de wereld helpt ook om je staande te houden’

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.