Ze zitten “zo’n beetje bij elkaar op schoot” in een studiezaal, lopen vlak naast elkaar over de gang, komen met z’n vieren tegelijk de lift in terwijl daar al twee mensen in stonden. “En als je er wat van zegt, krijg je een grote bek”, klonk het in de ondernemingsraad.
Was het bekend dat niet iedereen zich aan de regels houdt en sommigen brutaal reageren als je er wat van zegt?
“Dat is niet honderd procent uit te sluiten. Wat dat betreft is een universiteit een afspiegeling van de samenleving. Het gaat ook weleens verkeerd in een supermarkt of winkelstraat. Maar elk incident is er eentje te veel. Daar is ons beleid op gericht, zonder dat wij ineens politieagentje gaan spelen.”
Waarom wil de VU geen politieagentje spelen?
“Wij denken dat we met elkaar goed aanspreken een heel eind komen. En als ik ons vergelijk met hoe het er op andere universiteiten en hogescholen aan toegaat, dan doen we het behoorlijk goed. Dat is echt een compliment waard: verreweg het overgrote deel van de studenten en medewerkers houdt zich heel goed aan de regels. Dat zien wij ook omdat wij de capaciteit op het gebied van beveiliging en stewards, gastvrouwen en gastheren fors hebben opgevoerd. Wij houden de boel behoorlijk goed in de gaten.”
‘Wij houden de boel behoorlijk goed in de gaten’
Dus geen politieagenten, maar wel veel mensen die alles in de gaten houden?
“We willen goed monitoren dat iedereen zich goed aan de regels houdt. Maar ook bij ons doen zich weleens incidenten voor. Dat kunnen mensen melden bij de beveiliging, stewards, gastvrouwen, gastheren, bij de eigen coördinator van de faculteit op het gebied van corona. Dat wordt geregistreerd. Het aantal officiële meldingen is buitengewoon gering.”
Maar wat heb je daaraan op het moment dat je in de lift staat en er stapt een groepje mensen bij in dat niet vertrekt als je het vraagt en een grote mond heeft?
“Dat is buitengewoon verwerpelijk. Dat kan niet en dat mag niet en dat hoort niet. Daar moet je mensen op aanspreken. Je hebt niet iedereen aan een touwtje, maar zodra de naam bekend is en het wordt gemeld, dan voeren we een stevig gesprek met deze persoon. In extreme gevallen kan zo iemand zelfs de toegang tot het pand worden ontnomen.”
Is er al eens iemand weggestuurd?
“Dat is nog niet gebeurd. Tot nu toe heeft het er steeds toe geleid dat mensen voor rede vatbaar zijn geweest. Maar we proberen vooral via preventie mensen te beïnvloeden. We hebben allerlei uitingen op de campus, waarin staat: houd je aan die afstand, doe je mondkapje op, ga niet met meer mensen in een lift, en bij elke kamer staat het maximale aantal mensen.”
Hoeveel van die stevige gesprekken zijn al gevoerd?
“Dat is een handjevol, want daar moet een melding aan voorafgaan. Maar er zijn wel behoorlijk veel gesprekken gewoon in de gangen van stewards, gastvrouwen, gastheren met mensen om te zeggen: houd afstand, dit kan niet. In 99 procent van de gevallen wordt daar goed op gereageerd. We spreken elkaar gelukkig veel aan, waarbij zich nauwelijks echte incidenten hebben voorgedaan.”
‘Elk incident is er één te veel’
Wat is een acceptabel aantal incidenten?
“Zoals ik al zei, elk incident is er één te veel. En wat acceptabel is, hangt ervan af hoe groot het incident is. Als mensen goed acteren nadat ze worden aangesproken, dan vind ik dat acceptabel. En als mensen echt niet willen luisteren, dan wordt het grimmiger, maar dat hebben we gelukkig nog niet echt hoeven doen.”
Is dat aanspreken niet ook al een soort politieagentje spelen?
“Een politieagent heeft ook andere machtsmiddelen, die zetten wij niet in. We hebben ze wel achter de hand in termen van beveiliging. Bijvoorbeeld in extreme gevallen iemand de toegang ontzeggen. Maar ik ben heel blij dat de preventieve kant en het aanspreken zo goed werken. Want wij willen gastvrij en toegankelijk zijn als universiteit. Wij willen er zijn voor studenten die thuis niet kunnen studeren. Om die een veilige plek te bieden zodat ze wel kunnen studeren om te voorkomen dat ze studieachterstanden oplopen. We merken ook dat dat goed gewaardeerd wordt.”
‘Als het te druk wordt, gaan we een stringenter deurbeleid voeren’
Studenten van de UvA en de HvA waarderen het opendeurbeleid van de VU ook, begreep ik.
“Dat is zo. Wij hebben altijd een beleid gehad dat iedereen bij ons mag studeren. Tot nu toe kunnen we het aantal studenten dat naar de campus komt goed aan. Als het te druk wordt en we de mensen niet meer op een veilige manier kunnen placeren, gaan wij een stringenter deurbeleid voeren. Dat hebben we met de universitaire studentenraad afgesproken. In dat geval moet je een VU-pas kunnen laten zien, anders kom je er niet in.”