Gisteren op de dag van de duurzaamheid reikte studentenorganisatie Morgen een manifest uit aan bestuurders in het hoger onderwijs. Ook de VU was bij de uitreiking vertegenwoordigd. “Studenten moeten zelf laten weten dat ze duurzaam onderwijs willen”, zegt voorzitter Lisa Olsthoorn (22) die op de foto het manifest overhandigt aan de rector van de Universiteit Utrecht Bert van der Zwaan.
Met het Manifest van Morgen roepen inmiddels 2600 studenten bestuurders op om duurzaamheid binnen vier jaar te integreren in het onderwijsprogramma van elke opleiding. Ook stages, scripties en onderzoek met een duurzame inslag moeten worden gestimuleerd. Olsthoorn legt uit wat de bedoeling is van het manifest.
Hoe zien jullie dat voor je bij een opleiding als geschiedenis?
“Bij geschiedenis zou er al heel veel winst zijn als de mogelijkheid wordt gecreëerd ook naar de toekomst te mogen kijken. Dus, wat kunnen we op het gebied van duurzame ontwikkeling over de toekomst zeggen op basis van wat we geleerd hebben in het verleden. Geschiedenis kan andere vakgebieden inzichten geven in de lessen van de industriële revolutie, afvalverwerking, vervuiling of zelfs de bankencrisis. Het gaat natuurlijk ook over sociale duurzaamheid.”
Geschiedenis kan verleden en heden vanuit een duurzaamheidsperspectief bekijken, maar bij Frans wordt dat toch lastig.
“Dat is inderdaad moeilijker. Maar je studeert nooit alleen een taal. Het gaat altijd over de taal en de cultuur van een land. Dus je kunt bij Frans denken aan een module waarbij je de sociale duurzaamheid van het land bekijkt. Bovendien moet iedere student voorbereid zijn op een duurzame toekomst. Want elk vakgebied heeft uiteindelijk betrekking op people, planet, profit. We hoeven het wiel overigens niet opnieuw uit te vinden. In het verleden heeft de stichting Duurzaam Hoger Onderwijs voor alle opleidingen modules ontwikkeld. De stichting bestaat helaas niet meer, maar die modules liggen er.”
Kritisch denken moet een integraal onderdeel worden van iedere studie, zo stellen jullie in het manifest. Is dat niet allang zo?
“Het viel mij op dat in de mission statements van de meeste universiteiten en hogescholen niet duidelijk staat beschreven wat voor studenten ze willen afleveren. Voor duurzame ontwikkeling zijn kritisch denken en oog voor de context van wezenlijk belang. Veel opleidingen zeggen wel dat ze dat doen, maar in de praktijk valt het tegen. Daarom benadrukken we het nogmaals.”
Gaan jullie de instellingen op de voet volgen en beoordelen?
“Zeker. Dat is een goede stimulans voor instellingen. Er bestaat al een geschikt accreditatiesysteem Aishe 2.0. Maar nog niet iedere opleiding heeft zich hieraan gecommitteerd. Zelf komen we in juli weer met onze ranglijst, de ‘Sustainabul’ en daarin nemen we de punten uit het manifest mee. Vorig jaar stond de Universiteit Maastricht bovenaan.”
Gisteren is het manifest aan de besturen van de universiteiten uitgereikt. Wat verwachten jullie daarvan?
“Het manifest is niet absoluut. Daarom hebben we de punten ook redelijk breed geformuleerd. Iedere opleiding kan er op eigen wijze invulling aan geven. Het is een aanzet waarmee we de dialoog willen openen. Uiteindelijk is het allerbelangrijkste dat studenten zelf het heft in handen nemen en aangeven dat ze duurzaam onderwijs willen.”