De Rwandese vluchteling Clenton Mitali heeft een bachelor van het Windesheim Honours College op zak, en wil nu zijn master aan de VU halen. Maar door gedoe met zijn verblijfsstatus heeft hij daar het geld niet voor. ‘Ik hoop zó dat iemand me kan helpen.’
In 2007 moest Clenton Mitali halsoverkop zijn land Rwanda uit. Dat is een heel verhaal, maar om veiligheidsredenen laten we het bij “politieke redenen”. Vrienden hielpen hem Rwanda te ontvluchten.
Engeland was zijn reisdoel, maar op Schiphol, waar hij moest overstappen, zette hij zijn rugzak op een stoel omdat hij naar de wc moest. Toen hij terugkwam was de rugzak omsingeld door marechaussees, die dachten dat er misschien een bom in zat of zoiets. Mitali had geen identiteitsbewijs bij zich, werd aangehouden en belandde uiteindelijk in een asielzoekerscentrum in Dronten, waar een jarenlange procedure voor een verblijfsstatus begon.
Tegelijkertijd begon hij te studeren. Eerst Nederlands, daarna verpleegkunde aan de Haagse Hogeschool, hij zat toen inmiddels in een azc in Katwijk. Maar het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, zegt Mitali, is totaal niet flexibel en stuurde hem terug naar Dronten, ondanks de smeekbeden van zijn advocaat om hem zijn studie te laten afmaken in Den Haag.
Uiteindelijk voltooide hij, mede dankzij de steun van de organisatie UAF voor vluchteling-studenten en de mensen van de kerk waar hij bij zat, de studie Global Project and Change Management aan het Windesheim Honours College in Zwolle.
Afgewezen
Intussen werd hij steeds afgewezen voor een verblijfsstatus, ook toen hij in beroep en in hoger beroep ging. Allemaal heel ingewikkeld, maar hij wist in Nederland te blijven, zijn diploma te halen en nu wil hij een vervolgstudie doen aan de VU, Health Sciences. Daar kon hij zich niet voor inschrijven omdat hij nog steeds geen identiteitsbewijs had, hij had zijn land immers op stel en sprong moeten verlaten en kon niet even terug om bij de burgerlijke stand in Rwanda een geboortebewijs te regelen.
Uiteindelijk heeft Mitali (inmiddels 37) dankzij de hulp en inspanningen van dezelfde vrienden van zijn kerk toch een identiteitsbewijs weten te krijgen. Daarmee kon hij een nieuwe procedure starten voor een verblijfsstatus en een zogeheten W-Document van de IND, waarmee hij zich kan inschrijven bij de VU.
‘Studeren geeft me een doel, iets om voor te leven’
Maar er is een probleem: Mitali heeft geen cent te makken. Hij krijgt geen uitkering, wordt onderhouden door mensen van zijn kerk die hem ook onderdak verlenen en de UAF kan hem niet meer financieel ondersteunen. Mitali is radeloos. “Ik móét studeren”, zegt hij. “Anders zie ik er geen gat meer in. Studeren geeft me een doel, iets om voor te leven. Ik heb echt helemaal niks anders.”
Gewond vogeltje
De VU heeft hem laten weten dat de inschrijvingsdeadline voor dit collegejaar verlopen is, maar Mitali gelooft dat er nog een mogelijkheid moet zijn. Hij heeft een tweede optie, een studie Global Sustainable Business Management aan de Hogeschool van Amsterdam, maar hij wil eigenlijk alleen maar Health Sciences aan de VU studeren. “Mij werd verteld dat áls er ergens een fonds is dat mij zou kunnen helpen, dat dat aan de VU is.”
‘Misschien is er wel een weldoener die dit leest en mij wil helpen’
“Misschien”, fantaseert hij, “is er wel een weldoener die dit leest en mij wil helpen.” Wat hij niet wil, is zielig gevonden worden. Hij gaat staan en doet alsof hij een gewond vogeltje in zijn handen houdt. Hij trekt er een quasizielig gezicht bij. Hij is niet zielig, hij wil iets van zijn leven maken.