Een echte onderwijsman is de nieuwe rector niet. Hij legde in het verleden eerder de nadruk op toponderzoek. Maar ervaring met onderwijsaudits heeft hij wel. Een profiel.
De nieuwe rector Frank van der Duyn Schouten manifesteert zich in het publieke debat als een orthodoxe christen. Hij was een van de 27 professoren die in maart een open brief opstelden voor wetenschappelijke vrijheid naar aanleiding van de commotie rondom de uitspraken van de Maastrichtse hoogleraar Onno van Schayck, die meende God aan het werk te hebben gezien in het aangroeien van een te kort been.
Gods leiding
In een eerder interview met het Reformatorisch Dagblad zei hij over orthodoxe christenen: “Dat ik zelf tot deze bevolkingsgroep behoor, zie ik niet als toeval, maar als Gods leiding. Het maakt mij ook verantwoordelijk. Ik ben door God op deze plaats gesteld.” (4 feb 2013) Over het omstreden vrouwenstandpunt in de SGP zegt hij in hetzelfde interview: “Ik deel het vrouwenstandpunt van het SGP-hoofdbestuur niet, maar ik verdedig het soms wel, als dat gewenst is.” Zelf heeft Van der Duyn Schouten zes kinderen en tien kleinkinderen, staat in hetzelfde stuk te lezen.
Opmerkelijk is dat de VU op zoek was naar een rector met een sterk onderwijsprofiel, terwijl Van der Duyn Schouten als rector van de Universiteit Tilburg (1999-2008) zich vooral manifesteerde als onderzoeksman. “Hij vond het belangrijk om wetenschappelijk toptalent naar Tilburg te halen”, herinnert Ries Agterberg zich, voormalig hoofdredacteur van de Tilburgse universiteitkrant Univers. “Hij stelde in Tilburg als een van de eerste Nederlandse universiteiten het tenure track systeem in (waarbij wetenschappers eerst een tijdelijke aanstelling krijgen, die pas als ze bepaalde prestaties hebben geleverd, wordt omgezet naar een vast dienstverband). Hij vond ook dat toppers meer moesten kunnen verdienen en maakte daar geld voor vrij.”
Eigengereid
Van der Duyn Schouten heeft als economiedecaan in Tilburg en later als rector de universiteit willen opstoten in de vaart der volkeren. “Toen ik decaan van de economische faculteit in Tilburg werd, trof ik daar middelmatigheid aan. Ik heb een aantal minder gemotiveerde mensen gestimuleerd een andere baan te zoeken. Dat bood ruimte om toppers aan te trekken.” (Reformatorisch Dagblad 4-2-2013) Dat de rector van Tilburg daarin soms nogal ‘eigengereid’ te werk ging, blijkt uit de aanstelling van hersenwetenschapper Margriet Sitskoorn als hoogleraar klinische neuropsychologie in 2007. “Tegen haar liep een onderzoek wegens plagiaat op de Universiteit Utrecht”, vertelt onderzoeksjournalist Frank van Kolfschoten, “Van der Duyn Schouten wachtte de uitkomst niet af en stelde haar gewoon aan. In Utrecht waren ze op zijn zachtst gezegd not amused.” De uitkomst van het onderzoek naar het plagiaat van Sitskoorn was niet eenduidig.
Affaire Stapel
Onder de toppers die Van der Duyn Schouten aantrok, zat ook Diederik Stapel, toen nog de wonderboy van de sociale psychologie uit Groningen. Dat kwam hem, achteraf, op kritiek uit de universiteit te staan dat de nadruk wel erg was komen te liggen op topprestaties en dat er een klimaat was ontstaan dat uitnodigde tot ‘zonnekoning-gedrag’. Van der Duyn Schouten zegt daarover zelf in een interview met de Gooi- en Eemlander van 19 januari 2013: “Alleen als dat zonnekoning-gedrag al in je zit, wordt het bevestigd. Het is duidelijk dat we Stapel geen dienst hebben bewezen door hem zo op het schild te tillen.” Dat de frauderende Stapel tot een behoorlijke deuk in het imago van de Universiteit Tilburg heeft geleid, betekent volgens Van der Duyn Schouten niet dat het personeelsbeleid van de universiteit met terugwerkende kracht moet worden afgekeurd. In hetzelfde interview zegt hij: “Dat we zo actief op zoek zijn gegaan naar goede hoogleraren, heeft de universiteit goed gedaan. Tilburg was altijd een underdog, nu hebben we een gerenommeerde positie. Hoogleraren maken of breken de reputatie van een universiteit, daarom moet je ze ook goed betalen.”
Geen zesjes
Ook op onderwijsgebied staat Van der Duyn Schouten bekend als iemand die voor de top gaat. “Scholieren met een zesje voor Nederlands of Economie kunnen we hier niet gebruiken”, zei hij in een interview met universiteitskrant Univers. In Tilburg zette hij zich in voor een University College voor bollebozen. Dat kwam er, maar het werd niet een volledig losstaande opleiding zoals in Amsterdam of Utrecht. In hetzelfde interview zegt Van der Duyn Schouten dat studenten veertig uur aan hun studie moeten besteden. Dat herhaalt hij in 2013 nog eens in het interview in het Reformatorisch Dagblad: „Een week heeft 168 uur. Voor slapen staat 56 uur, voor een bijbaan 10 uur. Voor sociale contacten en persoonlijke vorming zo’n 32 uur. Vrij te besteden zo’n 30 uur. Dan blijft er 40 uur over voor de studie, dat is toch niet te veel gevraagd?”
Ervaring met audits
Van der Duyn Schouten is wellicht de juiste man om de VU door de onderwijsaudit heen te loodsen, waarover zijn voorganger Lex Bouter is gestruikeld. In elk geval heeft de nieuwe rector ruime ervaring met onderwijsaudits Hij zat onder andere in de instellingsaudit-commissie van de Erasmus Universiteit Rotterdam (die inmiddels voorwaardelijk is geslaagd, WV) en de Universiteit van Amsterdam (nog in de procedure, WV), meldt het persbericht van de VU. Van der Duyn Schouten is gevraagd om Rector Magnificus te zijn tot zijn pensioen in het najaar van 2014.