De buurt exploreren dus, op avontuur in Buitenveldert! Wie denkt dat deze wijk in stadsdeel Zuid saai is, moet nodig eens op pad met emeritus hoogleraar en buurtbewoner Joop van der Schee. Hij maakte een tweetal wandelingen door de wijk, die met zijn online aanwijzingen goed te lopen zijn.
Gebouwd als tuinstad
De westelijke route, die vlak langs de VU gaat, is zo’n vier kilometer en uit te breiden naar zeven (voor als je die collega’s echt even helemaal beu bent). De oostelijke route is zeven kilometer en brengt je iets verder van de VU. Beginpunt van beide wandelingen is het Ontmoetingseiland in het Gijsbrecht van Aemstelpark, dat ongeveer een kilometer van de campus ligt. Maar je kunt natuurlijk ook gewoon op de campus beginnen en de route onderweg oppikken.
Dat doen we op een winderige middag in maart. Je weet zeker dat je met een geograaf op pad bent, als er allereerst kaarten en stadsuitbreidingsplannen uit de tas komen. “Buitenveldert is gepland als tuinstad, het heeft een regelmatig patroon met een aantal grote doorgaande wegen die ontworpen zijn voor de auto”, vertelt Van der Schee. “Toch is de ontsluiting voor het autoverkeer nu niet voldoende, de Amstelveenseweg staat altijd vol.”
Buitendijkse Buitenveldertse polder
Die Amstelveenseweg is eigenlijk een dijk tussen twee polders: de Binnendijkse Buitenveldertse polder en de Buitendijkse Buitenveldertse polder, vertelt Van der Schee als we hem oversteken. Die dijk bestond al eeuwen voordat Buitenveldert gebouwd werd, dat kun je ook aan de bebouwing zien.
Maar voordat we bij de Amstelveenseweg zijn, komen we door een villabuurtje achter de VU waar oud-premier Joop den Uyl nog heeft gewoond en waar een Joods cultureel centrum zit in een gebouw dat Rietveld heeft ontworpen.
We lopen door het begin van het Amsterdamse Bos, aangelegd in de jaren dertig als werkverschaffingsproject en dus zo’n dertig jaar ouder dan de wijk Buitenveldert. “Het Amsterdamse Bos is deels door Joodse dwangarbeiders aangelegd”, vertelt Van der Schee.
Verdwaalde ornamenten
In het bos slingeren enkele verdwaalde ornamenten rond waarvoor geen plek meer was in de stad. Meteen bij de ingang rechts zit de Stedemaagd op een sokkel, een beeld dat vroeger in het Vondelpark stond. Bij de volgende ingang staat een klein torentje dat ooit dienst deed als verkeerstoren bij de Munt.
Een stukje verder steken we de Amstelveenseweg weer over en zijn we terug in Buitenveldert, ditmaal tussen de flats waaraan de buurt haar grijze imago te danken heeft. “Tussen de flats zijn groene stroken met speeltuintjes ontworpen door Aldo van Eyck. Elk speeltuintje is anders”, zegt Van der Schee, “bovendien zie je de laatste jaren hier ook steeds meer buurttuintjes ontstaan die door bewoners zelf worden onderhouden.”
Veertig jaar geleden verhuisde Van der Schee met zijn destijds jonge gezin uit het centrum naar de wijk. “We dachten dat het saai zou zijn en dat we hier snel weer weg zouden zijn als de kinderen wat groter zouden zijn”, vertelt hij, “misschien is de wijk ook wel een beetje saai, maar je bent met twintig minuten fietsen op het Leidseplein.” Van der Schee ging niet meer weg.
In de parken vind je uilen, eekhoorntjes en spechten
Want het groen is een van de belangrijkste troeven van Buitenveldert. In de parken vind je uilen, eekhoorntjes en spechten. De wandeling gaat verder door het Gijsbrecht van Aemstelpark, een van de groene corridors die dwars door de wijk lopen en het Amsterdamse bos met het Amstelpark verbinden.
Dit park is ook belangrijk voor de afwatering, vertelt Van der Schee, de kanalen voeren overtollig water af richting de Amstel.
In het park is het Ontmoetingseiland, het officiële begin van de wandeling, met de levensboom, een kunstwerk uit glas en staal van Angie Abbink. En een oorlogsmonument met een tekst van Elie Wiesel.
Geplande snelweg
Nog een stukje verder ligt een strook die lang onbebouwd is gebleven omdat daar ooit een snelweg naar Rotterdam gepland stond. “Die weg is er nooit gekomen, het verkeer gaat nu via de A4, maar je kunt het in de bebouwing nog steeds zien”, vertelt Van der Schee, “die strook is lang leeg gebleven en de gebouwen die er nu staan zijn nieuwer dan de rest.”
We lopen weer richting de VU. “Het VU-ziekenhuis was een van de eerste gebouwen in dit gebied”, aldus Van der Schee, “toen het halverwege de jaren zestig geopend werd, werd er omheen nog volop gebouwd.” Nu ligt het middenin de Zuidas, een van de drukste gebieden van de stad. Maar met de wandeling van Van der Schee ben je binnen een paar minuten in het groen.