The Black Archives, onlangs bekroond met de prestigieuze Amsterdamprijs voor de Kunst, wordt gedragen door het New Urban Collective, waarvan de oprichters VU-studenten waren. Inmiddels leeft het zwarte activisme veel breder in Amsterdam, maar minder op de VU-campus.
“Het moet in 2009 geweest zijn, toen ik politicologie studeerde aan de VU en bedrijfskunde-student Mitchell Esajas me aansprak bij de liften in de grote hal van het VU-gebouw”, zegt de Amsterdamse GroenLinks-politicus Simion Blom. “We kenden elkaar van een studiereis naar Suriname, en Mitchell wilde een platform oprichten voor zwarte studenten en young professionals. Ik moet eerlijk zeggen dat ik wat sceptisch was, ik geloofde er niet echt in. Ik had wel vaker met mensen gesproken over dergelijke initiatieven, en daar hoorde je dan doorgaans nooit meer iets van.”
“En ik begrijp die scepsis wel”, zegt Jessica de Abreu, die afstudeerde als antropoloog. “Dit soort initiatieven worden door de samenleving nooit duurzaam ondersteund, waardoor deze het vaak niet lang uithouden.”
Donkere persoon
Maar het platform kwam er. Esajas en anderen stichtten samen het New Urban Collective. “Een space voor onze ideeën”, zegt De Abreu. “Want we mochten de VU wel binnenkomen met onze lichamen, maar niet met onze ideeën.”
“Ik was vaak de enige donkere persoon in de collegezaal”, herinnert Esajas zich. Bij de houten bank in de grote hal raakte ik aan de praat met andere zwarte studenten.” Esajas heeft het over de enorme houten bank die jarenlang het beeld in de ontvangsthal van het VU-gebouw bepaalde, en door iedereen als trefpunt werd gebruikt.
Ook de Summer Course die de VU jaarlijks organiseerde voor zogenaamde eerstegeneratiestudenten, studenten die als eerste in hun familie een academische studie gingen doen, speelde een belangrijke rol. Op de Summer Course leerden de aanstaande eerstejaars academische vaardigheden. Sarita Bajnath, nu eigenaar van het bedrijf Socratisch, dat trainingen en workshops op het gebied van empowerment en diversiteit verzorgt, werd ervoor als vrijwilliger gevraagd. Ze ontmoette er onder andere Esajas en De Abreu, die er ook werkten. Ze fungeerde als ‘buddy’, een soort steun en toeverlaat voor de aanstaande eerstejaars. “Er werd zo een netwerk van mensen gevormd die nog steeds nauw contact met elkaar houden”, vertelt Bajnath.
Zwarte zakenvrouw
In juni 2011 werd het eerste evenement door het New Urban Collective georganiseerd onder de noemer ‘Excellence Equals…’ met sprekers als ondernemer Carmen Breeveld, in 2003 Zwarte Zakenvrouw van het Jaar en de succesvolle vermogensbeheerder Michael Kembel, zwarte rolmodellen om studenten met diverse achtergronden ‘te stimuleren, inspireren en te motiveren om hun talenten te ontwikkelen en daarmee het beste uit zichzelf te halen.’
“Ik weet nog goed dat ik de zaal binnenkwam en het gevoel dat ik had”, zegt Blom. “Al op de middelbare school was ik heel erg bezig met de zwarte geschiedenis, de zwarte cultuur, het slavernijverleden, racisme. Maar ik kende niemand anders die dat had, ik voelde me heel erg alleen. Als ik er met anderen over begon reageerden die van ‘daar heb je hem weer met zijn Suriname-dingen’. Maar die zaal zat vol mensen die zich er óók mee bezighielden. Maatschappelijk gemarginaliseerde jongeren met hetzelfde gevoel en dezelfde ideeën en ik realiseerde me: ‘ik ben niet alleen’.”
Lees verder in de nieuwe Advalvas.