“Waartoe ben jij op aarde?” vroeg meesterinterviewer Frenk van der Linden gisteren aan de nieuwe collegevoorzitter, Mirjam van Praag. “Om plezier te maken”, antwoordde ze meteen.
Van Praag liet zich door Van der Linden interviewen om zich voor te stellen aan de VU-gemeenschap. Ze is al bijna drie maanden de baas en heeft in elk geval met de meeste studentenorganisaties op en rond de VU al persoonlijk kennisgemaakt, maar een echt officieel moment waar iedere student en medewerker haar kon ontmoeten, was er nog niet geweest. Dat was dus gisteren in de foyer van het hoofdgebouw, waar ze op een podium aan de tand werd gevoeld (vóór haar aantreden is ze al wel geïnterviewd door Advalvas). Er was een halfuur gepland, het duurde bijna een uur, met hapjes en drankjes na.
Plezier maken, dus. Na dit heerlijk verfrissende, on-calvinistische en dus voor de VU atypische antwoord gooide ze het over een ernstiger boeg. Je moet je als onderzoeker, medemens, collegevoorzitter én als universiteit natuurlijk zo nuttig mogelijk maken. En “nuttig” betekent voor Van Praag dat je je positie gebruikt om dingen te verbeteren en waar nodig te veranderen. Ze was daarover aan het uitweiden toen Van der Linden plotseling een verhaal begon af te steken over zijn eerste grote interview met Dries van Agt, en dat hij daar maar geen interessante antwoorden uitkreeg en dat hij, toen hij de geluidsopname van het interview terugluisterde…
Groot leermoment
“Nou ben ik heel benieuwd waar die associatie bij jou vandaan komt”, onderbrak Van Praag hem. Maar Van der Linden was dus bezig met het stellen van een nieuwe vraag en zoals hij nog vaker zou doen, leidde hij die vraag in met een lang verhaal over zichzelf. In dit geval had hij zichzelf dus luid “godverdomme” tegen Van Agt horen zeggen en nu wilde hij van Van Praag weten wat nu háár eerste grote leermoment was geweest. Die keer dat zij haar hoofd gestoten had en wist: ‘zo moet ik dat niet meer doen’.
Van Praag werd ontwapenend openhartig. Ze vertelde over de dood van een vriendin toen ze nog maar negen was, en dat haar ouders haar toen leerden om haar verdriet niet weg te stoppen, zodat ze er migraineaanvallen van kreeg.
Daar denderde Van der Linden meteen weer overheen met een anekdote over “de wet van Beckett”, die zei dat wat je ervan leert als je op je bek gaat, is dat je de volgende keer nóg beter op je bek gaat. Waarop Van Praag wéér heel openhartig werd en vertelde dat ze als onderzoeker zoveel afwijzingen voor haar kiezen had gekregen dat ze een behoorlijk incasseringsvermogen had opgebouwd. Dat ze vol zelfvertrouwen een wetenschappelijk artikel had opgestuurd naar een gerenommeerd tijdschrift, en toen een afwijzing kreeg van 48 pagina’s, waarin stond uitgelegd waarom het een heel erg slecht artikel was (later is het artikel alsnog gepubliceerd in een ander gerenommeerd tijdschrift).
Kwetsbaar opstellen
Blijkbaar werkten de wat potsierlijke vragen van Van der Linden wel. Erg diep ging hij meestal niet en over de plannen van Van Praag voor de toekomst van de VU had hij het al helemaal niet (hij leek zich nauwelijks in de VU te hebben verdiept en schold die meteen in het begin al uit voor “gereformeerd bolwerk”), maar zo kregen alle aanwezigen wel een mens te zien die niet bang was zich kwetsbaar op te stellen. Soms wekte ze de indruk dat ze weinig keuze had, want Van der Linden was vrij onbeschaamd. Hij vroeg bijvoorbeeld naar haar scheiding, en wilde weten wat haar “intens gelukkig” maakte (haar kinderen) en ook wat haar ongelukkig maakte (een geliefde kwijtraken).
Sommige mensen in het publiek vonden dat niet kunnen. Iemand mopperde dat hij dat nooit aan een man zou hebben gevraagd, maar misschien kent hij dan het werk van Van der Linden niet goed.
Vragen over de VU kwamen vooral uit het publiek. Een student vroeg hoe zij met dissidente meningen omging in een tijd waarin de academische vrijheid volgens hem onder druk stond. Van Praag vertelde over de plannen van de VU voor het georganiseerde vrije debat. Welke rol ziet ze weggelegd voor de studieverenigingen? wilde een andere student weten. “Als jullie goede ideeën hebben, hebben wij absoluut de bereidheid daar iets in te betekenen”, was haar antwoord. Van Praag wil, net als haar voorgangers, dat de VU een universiteit is die midden in de maatschappij staat, maar hoe combineer je dat met de druk op onderzoekers om te publiceren in wetenschappelijke tijdschriften en geciteerd te worden, vroeg een onderzoeker. Van Praag benadrukte het belang van teamwerk.
Ze liet niet altijd het achterste van haar tong zien. Van der Linden wilde weten hoe dat nou ging, collegevoorzitter worden. Ze was gepolst, zei ze, en toen werd er ge-sms’t en gebeld. Hij wilde weten met wie, maar dat wilde ze niet zeggen.
Verliefd op de VU
Van Praag, zelf afkomstig van de UvA, werd “verliefd” op de VU toen ze zich in deze universiteit ging verdiepen. Ze gelooft dat de diversiteit van de studentenpopulatie één van de sterke punten van deze universiteit is, een “voorrecht”. Een ander sterk punt is volgens haar dat de VU dingen relevant maakt voor de maatschappij en op haar beurt ook dingen uit de maatschappij haalt om relevant te zijn.
Ze vindt dat de overheid meer geld moet vrijmaken voor de universiteiten, heeft daar eergisteren in Het Financieele Dagblad nog een stuk over gepubliceerd en vertelde dat ze daarover dit najaar, voor Prinsjesdag, weer een stuk gaat publiceren dat ze met een collega heeft geschreven.
“Dat moet je niet pas vlak voor Prinsjesdag doen, dan is de begroting al klaar”, wierp Van der Linden tegen. “Dat stuk moet je nu al publiceren.”
Daar had hij wel gelijk in, vond ze. Zo had ze het nog niet bekeken.