Bijna een halfjaar nadat het college van bestuur een bijeenkomst van de Studenten voor Rechtvaardigheid in Palestina (SRP) verbood, werd vandaag dan eindelijk het beloofde debat over de door de SRP gewenste boycot van Israël gehouden. Met lekkere vette retoriek over genocide en massaslachtingen, mensen die boos wegliepen, veel boegeroep en verwijten, over en weer, van gebrekkige feitenkennis. Een beetje beschamend was het best wel, eigenlijk.
“Die vergelijkingen met de Holocaust”, zei Midden-Oostendeskundige Paul Aarts aan het eind, “doe dat nou niet, want het werkt tégen je.” Als panellid had de UvA-wetenschapper gepleit vóór een academische boycot van Israëlische “besmette” instellingen, want boycots werken volgens Aarts het beste in democratieën en Israël is een democratie “Zij het alleen voor Joden.”
Etnische zuivering
Behalve Aarts zaten in het panel Thomas van Beersum van de SRP, decaan Wim Janse van de faculteit Godgeleerdheid en VU-student Robin Toorneman, die had deelgenomen aan een reis naar Israël en de Palestijnse gebieden, die de VU elk jaar organiseert.
Die reis is volgens Van Beersum een “propagandareis”, bedoeld om de “bezetting en de etnische zuivering van de genocidale Apartheidsstaat Israël te normaliseren.” De VU heeft banden met onder andere de Israëlische universiteit van Haifa, die een legerbasis heeft en technologieën ontwikkelt voor de wapenindustrie, vertelde Van Beersum. “Academische vrijheid is een loos begrip als die over de ruggen gaat van Palestijnse lijken.”
Meer begrip voor Palestijnen
Gespreksleider Markha Valenta, tegenwoordig als sociaal wetenschapper verbonden aan de Radboud Universiteit, vond Van Beersums vlammende toespraak “heel mooi” en “perfect getimed”.
Toorneman was onder de indruk van Van Beersums “charisma, maar ik begrijp meteen waarom het college van bestuur heeft gekozen voor censuur van de SRP.” Woorden als “genocide” en “etnische zuivering” werkten volgens hem averechts, en schrikt mensen eerder af dan dat je ze overtuigt. Tijdens de reis naar Israël had hij juist meer berip gekregen voor de situatie van de Palestijnen.
Huiswerk gedaan
In het publiek zaten overwegend vrienden van Palestina, dat was duidelijk te merken aan het daverende applaus nadat iemand zich tegen Israël had uitgesproken en het boegeroep als iemand zich voor Israël uitsprak, of probeerde genuanceerd te zijn. Een pro-Israël-mevrouw die een vraag stelde, werd meteen afgekapt en terechtgewezen. “Je mag tenminste verwachten dat mensen, die willen meediscussiëren, hun huiswerk hebben gedaan”, riep een jongeman.
Toorneman werd vanuit het publiek ter verantwoording geroepen door iemand die wilde weten welke oplossing hij voor Israël had, en toen Toorneman zei dat hij voor een tweestatenoplossing was, of hij dan dacht aan de grenzen van 1967, 1978 of 2002.
Nobelprijzen
Valenta riep mensen herhaaldelijk op respect te hebben en te kappen met het boegeroep, maar het hielp niks. Er dreigde zelfs een opstand omdat zij partijdig zou zijn en alleen vrienden van de Palestijnen aan het woord zou laten. Maar die vrienden waren nou eenmaal in de meerderheid. Een mevrouw die declameerde dat de Joden maar één procent van de wereldbevolking uitmaakten en toch een derde van de uitgereikte Nobelprijzen voor hun rekening namen, verbeterde de situatie ook niet echt. De superbeschaafde Wim Janse, die in afgewogen zinnen pleitte voor de dialoog, was een druppel op een gloeiende plaat.
Voor aanvang van het debat had rechtsgeleerde Elies van Sliedregt ook gepleit voor dialoog. Een boycot zou die onmogelijk maken, zei ze. Sociaal wetenschapper Harry Wels wees erop dat de VU tijdens de Apartheid altijd de kant van de “minder machtigen” had gekozen. Decaan Karen van Oudenhoven van de sociale faculteit, tevens chief diversity officer van de VU, pleitte voor “gematigdheid” in het beoefenen van de vrijheid van meningsuiting.
Eerst praten, dan boycotten
Dat bleek voor de meeste aanwezigen aan dovemansoren gericht. Het rumoerige debat werd afgerond door de voorzitter van het college van bestuur Jaap Winter. Die wees een boycot niet resoluut af. “Alleen hebben we eigenlijk nooit een dialoog met onze Israëlische partners gevoerd”, zei hij. En voordat een boycot überhaupt zou worden overwogen, moesten er eerst wel een paar gesprekken plaatsvinden, zei hij.