Is het een taak van de arts om patiënten leefstijladvies te geven?
“Bij de stichting Student en Leefstijl, waar ik in het bestuur zit, vinden we van wel. Gezond en gevarieerd eten, regelmatig bewegen en voldoende ontspannen heeft zoveel gezondheidsvoordelen. Je kunt veel ziekten uitstellen of zelfs voorkomen, waaronder obesitas en diabetes. En als je ziek bent, kan het de klachten verminderen. Zo kan een arts bij hoge bloeddruk bloeddrukverlagers voorschrijven, maar behaal je ook veel winst door te bewegen en gezonder te eten. Het zit vaak in kleine dingen: elke dag wandelen of extra vitamine D slikken in de winter, bijvoorbeeld.”
Onmisbare kennis, zou je zeggen. Hoeveel vakken heb je zelf gevolgd over leefstijl?
“Vakken hierover worden nog niet aangeboden. In de bachelor wordt een paar uur college gegeven over leefstijl, in de master ook. Dat vinden wij veel te weinig. We zetten ons niet alleen in voor implementatie in de opleiding, maar zorgen ook dat studenten en artsen nu alvast de nodige kennis en praktische tips krijgen. Dat doen we in de vorm van een jaarlijkse, achtweekse cursus. Hier komen artsen en hoogleraren spreken over onderwerpen als slaap, voeding en beweging. Aan de cursus doen elk jaar per studentenstad zo’n honderd studenten mee en daarnaast ongeveer tweehonderd basisartsen. Ik heb hem zelf twee jaar achter elkaar gedaan en besloot toen dat ik me voor Student en Leefstijl wilde inzetten.”
Waarom is er nu zo weinig aandacht voor leefstijl in de studie geneeskunde, denk je?
“De aandacht voor een gezonde leefstijl is in de maatschappij in opkomst, dus ook in de geneeskunde. We wisten natuurlijk wel wat de voordelen zijn, maar het belang van goed eten en bewegen blijkt de laatste jaren alleen maar groter te zijn. Ook artsen beginnen dit steeds meer in te zien, zeker de nieuwe generatie. Om het vervolgens in de studie te verwerken, moeten de curriculumbouwers samenwerken met mensen die er veel kennis over hebben. Wij proberen dat proces nu te versnellen.”
Hoe denken jullie die versnelde implementatie voor elkaar te krijgen?
“Het is een hele klus, waarmee in elke studentenstad afdelingen van Student en Leefstijl bezig zijn. De stichting is al een paar jaar actief, maar vanaf dit jaar hebben we doorgepakt. We voeren gesprekken met onder meer artsen en bestuurders die het curriculum maken. Daarnaast schrijven alle lokale besturen formats over specifieke leefstijlonderwerpen. Dat doen ze samen met artsen en hoogleraren. In die formats nemen ze ook leerdoelen, teksten en voorgestelde colleges op. Voor de VU schrijven we samen met hoogleraar voeding en gezondheid Jaap Seidell.”
Heb je zelf in de praktijk de voordelen van een gezonde leefstijl gezien?
“Toevallig ken ik iemand met een te trage schildklier. Een voedingsdeskundige gaf haar het advies volledig glutenvrij te gaan eten. Ze merkt enorm veel gezondheidsvoordelen en haar waarden zijn aanmerkelijk verbeterd. En ik hoor constant dit soort verhalen. Mensen voelen zich fitter en pakken met voeding en bewegen soms zelfs de onderliggende reden van hun klachten aan.”
Hoe zit het met jouw leefstijl, breng je je eigen adviezen in de praktijk?
“Mijn moeder is voedingsdeskundige, dus ik was altijd al veel bezig met voeding. Aan het begin van de coronatijd heb ik besloten het nog serieuzer te gaan nemen. Ik beweeg nu vier à vijf keer per week en ben nog meer op mijn voeding gaan letten. Eiwitten zijn voor mij extra belangrijk, omdat ik veel krachttraining doe. Dat betekent dus bij elke maaltijd een zuivelproduct, ei, kip of peulvruchten. Ik voel me zo veel fitter en heb nooit meer van die kleine verkoudheidjes.”
Welke tip heb je voor Ad Valvas-lezers die ook wel iets bewuster zouden willen leven?
“Op het gebied van bewegen zou ik zeggen: zoek iets wat je leuk vindt om te doen. Het moet niet voelen als een verplichting, want dan hou je het niet een paar keer per week vol. Als je gezonder wilt eten: zorg in elk gevoel voor genoeg fruit en groenten, voldoende eiwitten en variatie. Daar schort het bij veel Nederlanders aan.”