“Het is krankzinnig om de oudheidkundige studie van de Grieks-Romeinse wereld te scheiden van die van West-Azië”, aldus Bert van der Spek, inmiddels emeritus hoogleraar oudheidkunde, in zijn afscheidscollege.
De VU nam vorige week na 38 jaar afscheid van de markante hoogleraar, tevens bekend als luis in de pels van de beleidsmakers van het wetenschappelijke onderwijs.
Faculteit benadeeld
De Grieks-Romeinse wereld en die van het Midden-Oosten zijn nauw met elkaar verweven, betoogde Van der Spek. “Daarom moet de oude geschiedenis zich niet beperken tot de Grieks-Romeinse geschiedenis.” Hij pleitte voor intensieve interdisciplinaire samenwerking tussen de verschillende oudheidkundige vakgebieden.
Van der Spek hekelde ook nog even het beleid van de VU ten aanzien van de geesteswetenschappen. Hij vindt de manier, waarop het geld over de faculteiten wordt verdeeld, “onrechtvaardig”. “Daardoor wordt mijn faculteit stelselmatig benadeeld”, aldus de emeritus.
Studenten in opstand
De geringe strijdbaarheid van de hedendaagse student kan evenmin zijn goedkeuring wegdragen. “Waarom kwamen in de jaren zestig van de twintigste eeuw overal studenten in opstand tegen de autoritair geregeerde universiteiten, terwijl de studenten nu rustig blijven, hoewel de universiteiten nu nog veel autoritairder geregeerd worden dan toen?”
Collega’s prezen hem in hun toespraken. Kristin Kleber, deskundige in het Akkadisch, schonk hem een boekje over de geschiedenis van het geld. Docent oude geschiedenis en naaste medewerker Jaap-Jan Flinterman, die als student colleges bij Van der Spek had gevolgd, herinnerde zich nog de argwaan onder de geschiedenisstudenten jegens de in hun ogen “Leidse corpsbal” Van der Spek.
Chaotische werkwijze
Flinterman en Van der Spek zijn ondanks deze valse start toch goede vrienden geworden. Van der Spek beschreef Flinterman als “een baken in de zee” van Van der Speks eigen chaotische werkwijze en prees zijn “onderkoelde humor.”
“Jullie zal ik het meest missen”, zei hij tegen een aantal studenten die hem op de afscheidsborrel na het college de hand kwamen schudden. Eén van hen vertelde een grappige anekdote over het eerste werkcollege van Van der Spek. Aan de te behandelen studiestof waren ze niet toegekomen, omdat de hoogleraar bij het oplezen van de presentielijst bij elke naam even stilstond bij de oorsprong daarvan. “Dat is nou typisch Van der Spek”, aldus de student.
Rock-‘n’-rollen
“Er zijn ook een heleboel zaken die ik niet ga missen”, zei Van der Spek. “Met name de voortdurende reorganisaties aan de VU.”
Hij nodigde de studenten uit om ’s avonds naar Akhnaton aan de Nieuwezijds Kolk te komen “om te dansen op Rock-‘n’- Roll!”
Daar werd die avond inderdaad gerock’n’rolled, niet in het minst door de gepensioneerde zelf, die volgens een zus van hem “nooit écht oud is geworden.” Samen met zijn zoon bediende Van der Spek de draaitafel. Een house-nummer schalde uit de speakers. “Hij blijft een eeuwige student”, merkte iemand op.
