Zo’n negenduizend studenten met een medische beperking ontvingen vorig jaar een individuele studietoeslag van hun gemeente. De gedachte erachter: ze kunnen geen bijbaan nemen, zoals andere studenten.
Een jaar eerder kregen nog maar zesduizend studenten deze toeslag. Ieder(in), de club die opkomt voor de belangen van mensen met een handicap of chronische ziekte, denkt dat het er zo’n 14 duizend zouden moeten zijn. Veel studenten zouden de weg naar de toeslag niet weten te vinden.
Daarom zou die gewoon een onderdeel van de studiefinanciering moeten zijn, meent de belangenvereniging. Dan is de informatie voor iedereen makkelijk te vinden en krijgt ook iedereen hetzelfde bedrag. Vroeger ging het ook zo.
Onbenut geld
Sinds de invoering van de Participatiewet in 2015 is dat niet meer het geval en zijn het de gemeenten die de studietoeslag toekennen. Volgens Ieder(in) ontvangen ze daarvoor elk jaar 35 miljoen euro, maar bleef daarvan 75 procent op de plank liggen – in totaal zo’n 200 miljoen.
De toeslag was erg onbekend bij studenten zodat velen hem niet aanvroegen. Bovendien keerden de gemeenten zeer wisselende bedragen uit: van bijna niets tot een paar honderd euro per maand. Studenten liepen daardoor honderden euro’s mis.
Sinds 2022 gelden er landelijke minimumbedragen: 142 euro voor 17-jarigen, oplopend tot 360 euro voor 21-plussers. Sommige gemeenten keren echter meer geld uit. Volgens het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) gebeurt dat ook bij andere toeslagen en leidt dat “onbedoeld” tot moeilijk uit te leggen verschillen in behandeling.
Net als Ieder(in) vond ook de Tweede Kamer dat DUO het geld moest verdelen. Maar staatssecretaris Nobel (Participatie en Integratie) en onderwijsminister Bruins zijn het daar niet mee eens. In antwoord op Kamervragen van Volt noemen ze het deze week “zeer goed nieuws” dat zoveel meer studenten met een medische belemmering nu gebruikmaken van de toeslag. Ze denken niet dat het er meer zullen worden als DUO de studietoeslagen gaat verstrekken.
Druk genoeg
Het zou ook niet efficiënt zijn, redeneren ze. Volgens hen hebben gemeenten de groep die in aanmerking komt voor de studietoeslag vaak al in beeld. DUO zou iedere aanvrager opnieuw medisch moeten keuren.
Verder voeren ze aan dat de voorlichting over de studietoeslag verbeterd is, dat er sinds 2022 landelijke normbedragen gelden (al mogen gemeenten altijd meer geven) en dat DUO het nu al druk genoeg heeft.
Vandaag meldt het Expertisecentrum Inclusief Onderwijs (ECIO) in de nieuwe Staat van Inclusief Onderwijs 2024 dat 40 procent van de studenten met belemmeringen financiële problemen heeft en dat dit percentage de afgelopen drie jaar sterk is gestegen.