Het nieuwe kabinet wil volgens het eigen regeerprogramma een langstudeerboete van drieduizend euro per jaar invoeren voor studenten die meer dan een jaar uitlopen in hun opleiding. De belangrijkste reden: het kabinet wil hiermee 282 miljoen euro per jaar bezuinigen.
Maar Bruins wil dit programma naar verluidt aanpassen. De langstudeerboete is niet populair en het zou ook niet lukken om de boete, zoals gepland, in studiejaar 2026/2027 te laten ingaan. Daarvoor komt een eventuele wetswijziging te laat.
“Zorgelijke verhalen”
Bruins lijkt zelf ook geen liefhebber van de boete. Hij hoorde “echt zorgelijke verhalen” van bijvoorbeeld mantelzorgers en studenten uit armere gezinnen, die vaker dan anderen studievertraging oplopen. Zo zijn er meer groepen studenten.
De minister wil voorkomen dat de maatregel “disproportioneel en hardvochtig” uitpakt, zei hij onlangs tegen de Tweede Kamer. Maar hij moet ook zijn bezuiniging halen, voegde hij eraan toe.
Volgens RTL is een serieus alternatief om het collegegeld (momenteel 2.530 euro) voor alle studenten te verhogen. Daarover zou Bruins met zijn collegaministers overleg hebben. Een andere mogelijkheid zou het verhogen van het collegegeld voor buitenlandse studenten zijn.
Vorig jaar telde het hoger onderwijs meer dan 800 duizend studenten: 340 duizend aan de universiteiten en 461 duizend aan de hogescholen. Een snelle rekensom leert dat Bruins zijn bezuiniging ook haalt als zij allemaal 350 euro extra betalen.
Het verhogen van het collegegeld voor alleen de buitenlandse studenten is niet zo eenvoudig, gezien de Europese regels. Europeanen studeren in andere EU-lidstaten in principe tegen hetzelfde tarief als de eigen inwoners. Het zou indirect kunnen via het collegegeld voor Engelstalige opleidingen, maar dat zou ook de Nederlandse studenten binnen die opleidingen treffen.
Niet bevestigd
De woordvoerder van de minister kan het nieuws niet bevestigen. De minister werkt aan de uitwerking van de langstudeermaatregel, is nog altijd de lijn.
Studentenorganisaties protesteren al maanden tegen de plannen van het kabinet. Het Interstedelijk Studenten Overleg noemt de langstudeerboete “een onrechtvaardige én onuitvoerbare maatregel” en meent dat de minister dit eigenlijk erkent, nu hij een alternatief zoekt voor de bezuiniging van 282 miljoen euro per jaar. Het ISO zou het liefst zien dat het kabinet de hele bezuiniging schrapt.
De hogescholen steunen de protesten tegen de langstudeerboete en hebben een ‘voorleesmarathon’ op touw gezet. Door het hele land lezen politici, docenten, bestuurders en studenten bezwaren voor die ruim 25 duizend studenten bij de Vereniging Hogescholen hebben ingediend.
Ergo in plaats van een boete voor langstudeerders (niet bedoeld om studenten er daadwerkelijk toe te brengen sneller af te studeren, want het geld moet hoe dan ook geïnd worden), eenzelfde (boete)bedrag op te brengen door álle studenten. Maar dat noemen we dan gewoon een acute collegegeldverhoging. Mooie spin! (En aangezien we toch rotstreken aan het leveren zijn: MBO’ers zijn tegenwoordig toch geen ‘deelnemers’ meer maar studenten? Dan ook meebetalen natuurlijk!)