Oud-decaan en voormalig chief diversity officer van de VU, Ruard Ganzevoort, is nu voorzitter van de Adviescommissie Gevoelige Samenwerkingsverbanden van de Erasmus Universiteit. In een interview sprak hij klare taal: ‘We zien in allerlei onderzoeken en internationale uitspraken dat het risico op mensenrechtenschendingen in Gaza op dit moment groot zijn. Mensenrechtenschendingen druisen in tegen de kernwaarden van onze universiteit. Daarom moeten we voorkomen dat de universiteit, op welke manier dan ook, bij mensenrechtenschendingen betrokken raakt.’
Erasmus Universiteit Rotterdam heeft deze zomer haar huiswerk gedaan. De VU heeft ook niet stilgezeten. Zij stelde een document op van maar liefst zes pagina’s met de intrigerende titel ‘Interne instructie in geval van verstoring bij activiteiten op campus’. Ik stel mij voor dat een VU-beleidsambtenaar ergens op een zonnig terras zijn fantasie de vrije loop heeft gelaten, geheel ongehinderd door enig besef van grondwettelijke vrijheden. Ik citeer uit het stuk, omdat u het anders niet gelooft: ‘Wanneer een deelnemer tijdens de bijeenkomst een uiting toont die als kwetsend of provocerend kan worden ervaren (bijvoorbeeld een vlag, bord, of kleding met uitingen), wordt de volgende aanpak aanbevolen.’ Vooral dat kan worden ervaren is nogal een breed begrip en kent natuurlijk juridisch geen enkele grond. Het document stelt vervolgens dat de moderator de persoon beleefd moet vragen om ‘de uiting op te bergen’. Ik stel mijzelf voor in T-shirt met een opdruk die wellicht door anderen ‘als kwetsend kan worden ervaren’.
Zoals we weten is dit tegenwoordig als snel het geval. Ik word dus gevraagd om de uiting ‘op te bergen’. Ik ben 62 en ik denk dat niemand op de VU erop zit te wachten dat ik mijn T-shirt uittrek en mijn ontblote bovenlijf toon. Ik zal dus weigeren. Bovendien heb ik, niet onbelangrijk, het recht op vrijheid van meningsuiting. Als mijn verstoring voortduurt, zal Security worden geroepen, en als ik dan nog steeds weiger mijn T-shirt uit te trekken, wordt de politie ingeschakeld. De VU heeft een commissie in het leven geroepen om mensenrechtenschendingen in het buitenland te onderzoeken. Ik daag onze rechtenstudenten uit om te bepalen of dit document feitelijk de mensenrechten op de VU schendt?
De realiteit is a moreel. Dus om de realiteit te kunnen vertegenwoordigen en te kunnen samenwerken moeten we het risico kunnen nemen aanstootgevende dineren te kunnen zeggen. Ik ben dus tegen een ‘woordenpolitie’ en een voorstander van de vrijheid van meningsuiting.
Het idee dat er alleen dingen gezegd mogen worden die door niemand aanstootgevend gevonden kunnen worden is verkeerd.
Demonstratierecht en recht van meningsuiting zijn in ons land niet onbeperkt. Er zijn bij beide regels betrokken Sommige gaan over diruptie (politieverordeningen en zo) andere vallen soms zelfs in het wetboek van strafrecht.
Wat mag wel?
Op grond van artikel 9 van onze Grondwet mag iedereen demonstreren. Het houdt in dat je samen of met één of meer personen in het openbaar een mening mag uiten. De inhoud van die meningsuiting doet er, bij de vraag of het mag ja of nee, niet toe.” (er is wel een grens, daar artikel 137d (WB strafrecht), in het geding komt (aanzetten tot haat, e.d.)
Wat mag niet?
Geweld en haat (onder meer artikel 137d, WB strafrecht)
Op grond van artikel 20 van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten mogen demonstraties ook geen haatgevoelens propageren, gebaseerd op nationale afkomst, ras of godsdienst, die aanzetten tot discriminatie, vijandigheid of geweld.
Met betrekking tot demonstreren zegt de politie, het moet ordelijk, vreedzaam en niet disruptief zijn. Het mag niet bedreigend zijn voor niet demonstranten. Het mag niet ontaarden in geweld op oproepen tot. Discriminiatoire demonstraties liggen op een hellend vlak, want in hoeverre zijn de uitspraken / spandoeken strafbaar? Alleen de burgemeester mag de politie sommeren een demonstratie te beëindigen.
Met betrekking tot meningsuiting:
In Nederland mag je zeggen en schrijven wat je denkt zonder daar eerst toestemming voor te vragen. Maar de rechter kan je achteraf wel straffen, als je iets zegt of schrijft dat niet mag volgens een ander artikel van de Grondwet of een andere wet. Ofwel, je mag niet alles zeggen en schrijven. Daar waar je de wet overtreedt (denk aan holocaustontkenning, bv) of oproept tot geweld, is dat strafbaar. Bij demonstraties houdt hier het recht van artikel 9 op.
Kwetsende taal wordt overigens nergens genoemd. Wat Jos, hierboven schreef: ja. We moetren geen a la 1984 woordne tot on woorden verklaren omdat… toen regels nu de tere woke zieltjes. Sensitivity reading, bijvoorbeeld, is de dood van de vrije expressie (kunst en taal) en dus meningsuiting. Dat moeten we niet willen.
Ik heb gisteren weer genoeg haat mogen zien op TV, plus onderdukken van meningsuiting (met geweld af willen pakken een van zekere nationale vlag)
Beetje domme vergoeilijking van kwetsend of provocerend gedrag. Hoe kun je bijvoorbeeld leuzen of slogans als “zionist scum not welcome” of “Al-Qassam make us proud, put another settler in the ground” toestaan op een campus als je diversiteit hoog in het vaandel hebt staan? Er moeten wel degelijk grenzen worden gesteld. Dit soort uitspraken zijn zeer kwetsend, zeker provocerend, en waarschijnlijk ook juridisch niet in de haak. In mijn ogen werkt de schrijver van deze column met deze ridiculisering verdere polarisatie in de hand.
Ik wil hem aanraden dit korte interview met Michael Ignatieff te bekijken: https://youtu.be/LgUunCoA9qM?si=n3oXaep5vczCLpgA
Hoe is het mogelijk dat de hoogleraar onderwijs en diversiteit niet opkomt voor het recht van iedereen om zichzelf te zijn en eigen mening in veiligheid te kunnen uiten?
Waar is de bescherming van de Joodse en Israëlische medemens, student, medewerker die met dit narratief monddood wordt gemaakt ?
Waarom meneer Crul staat u niet op voor echte en oprechte diversiteit en zegt u tegen uw collega Ganzevoort stop met die focus op Israël maar maak je werk oprecht en kijk als het dan zo nodig moet juist ook naar China bijvoorbeeld?
Ga door met de focus op Israel en leg ook focus op China*
Want mensenrechtenschendingen overal ter wereld willen wij niet mee in zee. Graag gedaan.
Maar wat vind je dan van de veiligheid om je mening te uiten? Is die er of alleen als het pro-Palestina is?