In Amsterdam, met vooraan Greta Thunberg, liepen tienduizenden demonstranten afgelopen zondag van de Dam naar het Museumplein. Ze lieten hun stem horen voor een beter klimaatbeleid, al grepen sommigen de gelegenheid om iets over de oorlog in Gaza te zeggen.
Er waren ook veel wetenschappers aanwezig, van wie tientallen voor de herkenbaarheid een labjas hadden aangetrokken. The privilege to know, the duty to act, was een van de slogans op de spandoeken.
Gedreven
Een van hen was universitair docent Marthe Wens (Vrije Universiteit) van de actiegroep Scientist Rebellion. Zij doet onderzoek naar de gevolgen van droogte. “Ik zie gewoon de impact van droogte, vooral voor kwetsbare gemeenschappen voor wie water nu al een probleem is. Die moet ik telkens een toekomst laten zien waaraan ze zich eigenlijk niet kunnen aanpassen. Dat heeft mij gedreven om mij voor het klimaat in te zetten. Ik moet meer doen dan alleen mijn onderzoek.”
Maar er zijn genoeg wetenschappers die in hun eigen werk nauwelijks iets te maken hebben met het klimaat en die zich toch zorgen maken, zegt ze. “We kijken nu hoe we kennis over het klimaat kunnen verspreiden in het onderwijs. Want waarom zou je bijvoorbeeld als student economie geen weet moeten hebben van de gevolgen van klimaatverandering?”
Onder het motto Cut the ties voeren de onderzoekers, onder wie Marthe Wens, actie om de banden met de fossiele industrie te verbreken. Vorige week stuurden ze onderzoeksfinancier NWO en wetenschapsgenootschap KNAW een oproep om zeer kritisch naar zulke samenwerking te kijken.
Antwoord
Ze hebben inmiddels antwoord gekregen. “Wij delen uw bezorgdheid”, schrijven zowel NWO als KNAW. Maar onderzoeksfinancier NWO wil de banden met de fossiele industrie niet zomaar verbreken. Dat zou “een te eenvoudige oproep voor een te complex vraagstuk” zijn. Liever gaat de onderzoeksfinancier om tafel met de fossiele industrie, de brievenschrijvers en de KNAW.
Ook de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen wil eerst discussies voeren, zowel binnen haar eigen instituten als in de wetenschap zelf. Het eerste debat vond afgelopen maand plaats. Er zullen wetenschappers uit verschillende disciplines aan het woord komen, maar ook bestuurders, onderzoekers uit het bedrijfsleven en “meer kritische stemmen uit de wetenschap”.