De partijen in de Tweede Kamer hebben verschillende ideeën over de medezeggenschap in het hoger onderwijs. Een radicale democratisering van het bestuur zit er voorlopig niet in. Want van eensgezindheid onder de partijen is nauwelijks sprake. Misschien komt er wel een versterking van de positie van opleidingscommissies.
De meest vergaande hervormingsvoorstellen komen uit de koker van de SP. Kamerlid Jasper van Dijk kondigde begin deze maand al aan dat hij de instellings- en faculteitsbesturen voortaan vierjaarlijks wil laten kiezen door studenten en personeel. De taken van de raden van toezicht kunnen beter worden overgenomen door de gekozen centrale medezeggenschapsraden van hogescholen en universiteiten.
Krijt op het jasje
Daarin staat hij alleen. Zelfs D66-Kamerlid Paul van Meenen, groot pleitbezorger van medezeggenschap, wil de raden van toezicht niet afschaffen. Wel vindt hij dat de helft van de leden moet worden voorgedragen door studenten en staf. De bestuurders hoeven wat hem betreft niet te worden gekozen, maar moeten wel meer “krijt op hun jasje” hebben: de voorzitter van het universiteitsbestuur moet de rector magnificus zijn en niet een willekeurige manager die geen hoogleraar is.
“Het linkse smaldeel in de Tweede Kamer wil de Wet op het hoger onderwijs en onderzoek even snel wijzigen naar aanleiding van de Maagdenhuisbezetting”, reageert CDA-Kamerlid Michel Rog. “Dat is incidentenpolitiek. Wat mij betreft gaat het in de eerste plaats om de kleine taal- en cultuur studies waar het verzet aan de Universiteit van Amsterdam allemaal om begon. Pas toen het Maagdenhuis werd bezet en er vernielingen plaatsvonden begonnen de bestuurders te luisteren. Ik vind dat heel kwalijk.”
Versterking opleidingscommissies
Het levert wat hem betreft geen argumenten op om de medezeggenschap op centraal niveau te versterken. “Wel zie ik aanleiding voor onderzoek naar het functioneren van opleidingscommissies, die het dichtst op het onderwijs zitten. Ik ga de minister vragen of ze daartoe het initiatief wil nemen.”
Hij vindt VVD-Kamerlid Pieter Duisenberg aan zijn zijde. “Ik ga de minister samen met het CDA voorstellen of ze wil onderzoeken of het zin heeft om opleidingscommissies beter te faciliteren en te trainen. Verder is het misschien een goed idee om de jaarlijkse evaluatie van het onderwijs van de opleidingscommissie op te nemen in de verplichte studiebijsluiter. Toekomstige studenten hebben daar wat aan bij hun studiekeuze en de opleidingscommissie zal daardoor serieuzer worden genomen. De belangstelling bij studenten en docenten om lid te worden zal dan ook groeien.”
Collega Mohammed Mohandis van de PvdA vindt het een goed idee om de rol van de commissies te versterken, maar gaat een stapje verder. “De commissies moeten meer tanden krijgen en ik zal daarom een motie indienen om hun ook instemmings- en adviesrecht te geven. Op welke onderwerpen precies kunnen we later bepalen.”
Net als de SP en D66 vindt hij dat de zeggenschap van studenten en docenten moet worden verbeterd. “Maar dat kan op meerdere punten gebeuren.” Hij zal in een motie vragen om de uitkomsten van het onderzoek af te wachten dat een speciale commissie doet naar de bestuursstructuur van de Universiteit van Amsterdam. “De minister kan dan zelf met voorstellen komen.”