Hoe doorbreek je het mannenbolwerk in de academische wereld? Wacht niet tot mannen met pensioen gaan voor je een vrouw als hoogleraar benoemt, oppert de Leidse hoogleraar Eveline Crone van de actiegroep Athena’s Angels.
Het gaat nog steeds moeizaam met de emancipatie in de wetenschappelijke wereld. Van alle hoogleraren in Nederland is maar zeventien procent vrouw, bleek vorige week, en er zit ook weinig schot in de zaak.
“Er zijn nog steeds mensen die niet geloven dat er een probleem is”, zegt Crone. “Die discussie moeten we nu achter ons laten. We moeten accepteren dat het er echt is en kijken hoe we er iets aan kunnen veranderen.”
Seksisme in de wetenschap
Samen met drie andere vrouwelijke hoogleraren richtte ze dit voorjaar de actiegroep Athena’s Angels op. Ze vragen aandacht voor seksisme in de wetenschap. “Niet voor onszelf, want wij hebben ons intussen wel bewezen.”
Heeft u zelf iets van seksisme gemerkt?
“Toen ik tot hoogleraar werd benoemd, zeiden mannen soms ronduit dat het was omdat ik vrouw ben, of omdat ik zo jong was. Zoiets zeiden ze dan gewoon op een receptie. Ondertussen heb ik genoeg bereikt en maakt het me niet meer uit, maar toen werd ik er wel onzeker van. Ik dacht: ik moet nog harder werken om te laten zien dat ik het waard ben.”
Bewust maken
Wat moet er gebeuren om vrouwen gelijke kansen te geven?
“Allereerst moeten we mensen toch bewust maken van hun vooroordelen. Dat zit hem in kleine dingen. Bij een ‘excellente wetenschapper’ denken we nu eenmaal eerder aan een man.
Creativiteit associëren we ook sneller met mannen. Als je zulke vooroordelen herkent, kun je jezelf corrigeren.
Ik heb ze zelf ook. Laatst was er een vrouw in mijn vakgroep die graag vijf dagen in de week wilde werken in plaats van vier. Ik dacht: waarom wil jij vijf dagen werken? Terwijl ik dat zelf ook doe! In mijn beleving werken vrouwen kennelijk vier dagen in de week. Ik geef niemand de schuld van zulke stereotypen, maar we moeten er wel op letten.”
Hoopvol blijven
Is een pleidooi voor bewustwording genoeg om iets te veranderen?
“Je moet een beetje hoopvol blijven, toch? Ik vond het overdonderend hoeveel aandacht we kregen met de voorbeelden van seksisme die we op de website van Athena’s Angels zetten. Ik dacht: dit weet iedereen toch al, dit is toch geen nieuws? We kregen ook heel veel mailtjes van vrouwen die ons bedankten. Er valt op dat vlak meer te doen dan we zelf dachten.
Veel betrokkenen willen trouwens wel iets doen, maar weten niet wat er werkt. Ik was laatst op een bijeenkomst waar de rector van de TU Delft vertelde over een aanpak voor de bevordering van vrouwen op hogere posities. Anderen wilden er graag meer over weten.”
Vervelend gevoel
Moeten universiteiten geen quota gaan hanteren?
“Dat is het uiterste middel, maar dat moeten we niet direct doen. Mannen voelen zich dan achtergesteld en denken dat ze geen promotie maken door die quota. Het is niet de bedoeling om hun een vervelend gevoel te geven.
Je zou ook meer hoogleraren kunnen aanstellen. Het verschil met een universitair hoofddocent is niet zo groot en dan kun je ook wat meer vrouwen benoemen. Dan hoef je niet te wachten tot mannen met pensioen gaan. Ik zou niet weten wat er op tegen is, maar er zijn mensen die het aantal hoogleraren liever beperkt houden.