Begin april kunnen alle VU-studenten en -medewerkers zich online uitspreken over universitaire hot items, zoals gekozen bestuurders.
Het voorstel voor een referendum over de inrichting van de universiteit werd vorig jaar tijdens het grote VU-debat gedaan door studenten van De Nieuwe Universiteit (DNU). Collegevoorzitter Jaap Winter stemde ermee in op voorwaarde dat het een gezamenlijk initiatief zou zijn van bestuur, medezeggenschap én actiegroepen. Zo gezegd, zo gedaan. Maar eerst moesten de verschillende partijen het nog eens worden over de onderwerpen en een onderzoeksbureau is ingehuurd om de vragen ‘wetenschappelijk verantwoord’ te formuleren en uit te proberen op een testpanel.
Ook studenten
Naar verwachting kan de raadpleging begin april van start. “Het heeft lang geduurd, maar achter de schermen hebben de partijen goed samengewerkt”, verklaart or-lid en Verontruste VU’er Boris Slijper. “We moesten het vooral eens worden over welke punten we aan de orde wilden stellen, en hoe gedetailleerd. De vragenlijst dreigde namelijk veel te lang te worden.”
Ludo Schoenmakers vertegenwoordigt DNU in het organiserende comité. “Uiteindelijk hebben we niet voor een echt referendum gekozen. Dat impliceert toch te veel dat mensen voor of tegen iets kunnen stemmen, wat dan uiteindelijk in het beleid moet worden uitgevoerd. Dat kan juridisch helemaal niet. Daarom noemen we het een raadpleging.”
Niet vrijblijvend
Toch is het geen vrijblijvende enquête. Slijper: “We vragen mensen niet alleen naar ervaringen, maar doen ook concrete voorstellen, met argumenten daarbij. Bijvoorbeeld of onze bestuurders gekozen moeten worden. Als de overgrote meerderheid van de universitaire gemeenschap dat wil, moet het bestuur daar wel iets mee.”
De raadpleging is nadrukkelijk ook bedoeld voor studenten, stelt Schoenmakers. “We vragen weliswaar niet naar de tevredenheid over de computerzalen en dergelijke, maar wel naar achterliggende zaken. Dat komt neer op de vraag: wie op grond van welke criteria beslissingen neemt over onderwijs en onderzoek. In de ogen van DNU gebeurt dat nu niet democratisch. Bovendien overheerst het rendementsdenken. Wij willen dat beslissingen over onderwijs op kwalitatieve en niet op kwantitatieve gronden worden genomen. Kijk naar het inhoudelijke belang van een opleiding en niet alleen naar aantal studenten en behaalde studiepunten
Decaan kiezen
Decentralisering is een belangrijk item, vindt Slijper. “Wij willen dat beslissingen zo dicht mogelijk bij de werkvloer worden genomen door de direct betrokkenen. Daarom stellen we voor de faculteitsdecaan voortaan te kiezen.” Nu wordt die benoemd door het college van bestuur. Hij vindt dat er geen wezenlijke belangentegenstelling tussen studenten en medewerkers bestaat. “Kijk naar de actiegroepen van zowel studenten als medewerkers. Hun kritiek komt behoorlijk coherent over: weg met het rendementsdenken en meer zeggenschap voor studenten en medewerkers.”
Bezuinigingen raken studenten
Schoenmakers is het daarmee eens. “Het personeelsbeleid raakt ook studenten bijvoorbeeld. Bij een gezonde universiteit komt het niet voor dat de helft van de docenten een flexcontract heeft. En het bezuinigen op ondersteunend personeel gaat uiteindelijk ten koste van de begeleiding van studenten.”
Belangrijk voor de betekenis van de raadpleging is de opkomst. Hoe gaan de organisatoren mensen erbij betrekken? Schoenmakers: “We gaan een campagne organiseren met een startbijeenkomst. En ik hoop dat veel docenten bij hun colleges er even aandacht aan willen besteden. De universiteit pleit tenslotte voor academisch burgerschap. Daar valt deze raadpleging zeker onder.”