‘Vrije wil als kleuren’ heeft filosofiestudent Max van den Broek op de poster gezet waarop hij in de ‘tuin’ van de tuinzaal zijn onderzoek presenteert. Aan de hand van hoe wij kleuren zien, probeert hij iets te zeggen over het verschil waarop wij vrije wil zien en wat de wetenschap over vrije wil zegt.
“Het zonlicht weerkaatst op de oppervlakte van een appel en er gebeurt dan iets waardoor wij een rode appel zien”, aldus Van den Broek. “Met de vrije wil zit het precies zo. Een neurowetenschapper kan uitleggen dat ons gedrag bepaald wordt door processen in onze hersenen, toch geloven we dat we een vrije wil hebben.”
Verderop staat Lindsay van Rijn, studente kunstgeschiedenis, met een presentatie over geur in het werk van futuristische kunstenaars, met name Valentine de Saint Point. “Omdat zij een vrouw is”, legt Van Rijn uit. Met een parfumverstuiver demonstreert ze wat Saint Point heeft beoogt met haar geurexperimenten.
Spraakfouten in tongbrekers
Behalve Van den Broek en Van Rijn, hebben Marlieske van Doorn, Sjoerd Huiskamp, Cas van der Lee, Jet Sloterdijk en Floris Weekhout posterpresentaties gemaakt van het onderzoek waar zij, onder begeleiding van hun docent, aan hebben gewerkt.
Huiskamp heeft zich gestort op een vraag die Advalvas een poosje geleden stelde: waar zijn de vrouwen in de historie van de VU? Van der Lee paste de post phoneme oppression theory toe op ‘spraakfouten in tongbrekers’ (tien keer heel snel na elkaar zeggen) en Van Doorn bekeek het effect van herhalingsoefeningen voor mensen die een tweede taal leren.
Floris Weekhout beschreef het fenomeen ‘slow art’ en Jet Sloterdijk de invloed van de architectuur van het 16e-eeuwse Royal Exhange-gebouw in Londen op het gedrag van zijn gebruikers.
Bèta’s en baantjesverzamelaars
Dit in het kader van een mini-symposium georganiseerd door de studenten zelf, in het kader van het honoursprogramma van de faculteit Geesteswetenschappen, waar ze aan meedoen. Een nieuw programma, legde decaan Michel ter Hark uit, waarbij studenten aan docenten worden gekoppeld om zelf onderzoek te doen. Deze presentatie werd wel gedomineerd door studenten uit de hoek van de geschiedenis en de kunst, zei Ter Hark. “Het is een uitdaging voor volgend jaar om ook studenten communicatie- en informatiewetenschappen en filosofie te betrekken”, aldus de decaan.
De studenten hadden bijzonder hoogleraar koloniale en postkoloniale cultuurgeschiedenis en letterkunde aan UvA Remco Raben uitgenodigd een voordracht te houden over ‘de geest van de wetenschap in een postkoloniale wereld’. Raben had eens gekeken naar de samenstelling van de raad van toezicht en het college van bestuur van de VU en geconstateerd dat het ging om ‘bèta’s en baantjesverzamelaars’ aan wie het bijna ondoenlijk is uit te leggen waarom geesteswetenschappen zo belangrijk zijn.
“Maar ze zitten op Goede Vrijdag wel allemaal bij de Matthäus-Passion in Naarden”, aldus Raben.
Japanse filosofie
Geesteswetenschappen zijn amorf, chaotisch en romantisch, volgens Raben. Hij krijgt er de “kriebels” van dat geesteswetenschappers gedwongen worden een gezamenlijke visie te formuleren. “Kwel jezelf toch niet zo.”
Om te overleven, is het volgens hem zaak dat geesteswetenschappen zich aanpassen aan de veranderende, globaliserende wereld. “Nog steeds worden grote delen van de wereld door de geesteswetenschappen veronachtzaamd. Wordt er hier bij kunstgeschiedenis bijvoorbeeld aandacht gegeven aan Afrikaanse of Chinese kunst? Hoeveel hoogleraren Aziatische en Afrikaanse geschiedenis zijn er? Alle niet-westerse talen worden naar Leiden verbannen en Chinese, Japanse en Indiase filosofie staan niet in het curriculum.”
De geesteswetenschappen hebben zich volgens Raben “gedekolonialiseerd”, door alles wat met Afrika of Azië te maken heeft eruit te gooien, maar zijn daardoor provinciaal geworden. “We moeten ons weer richten op mondiale problematiek”, aldus Raben.