Vorige week is de VU gestart met DataverseNL, een online vergaarbak voor onderzoeksdata die wetenschappers hebben verzameld. Er staat al één dataverzameling op, die van het project Border Deaths van rechtsgeleerde Tamar Last, een trieste lijst van vluchtelingen die zijn omgekomen bij hun poging Europa binnen te komen.
“Het is de verantwoordelijkheid van de onderzoekers zelf om de data te ontdoen van vertrouwelijke informatie zoals persoons- en medische gegevens”, zegt Ana van Meegen van de Academic Support van de universiteitsbibliotheek.
Het publiceren op een openbaar forum van onderzoeksgegevens heeft twee doelen: “Ten eerste ten behoeven van de wetenschappelijke integriteit”, zegt Van Meegen. “Andere wetenschappers kunnen zo de data verifiëren die zijn gebruikt voor een wetenschappelijk artikel.”
Bronvermelding
Het andere doel is hergebruik door andere onderzoekers. “Daarbij hoort uiteraard bronvermelding, net als wanneer je als wetenschapper uit andere wetenschappelijke publicaties citeert”, aldus Van Meegen.
Het risico bestaat dat, nu onderzoeksdata voor iedereen toegankelijk worden, allerlei amateurs, zoals bloggers en journalisten, ermee aan de haal gaan en totaal onwetenschappelijke conclusies trekken uit dezelfde data die door onderzoekers op wetenschappelijk verantwoorde manier zijn geanalyseerd. “Dat hoort er bij”, aldus Van Meegen. “Zo werkt het internet nou eenmaal en er ontstaat zo dialoog.”
Onder druk gezet
Het publiceren van data op DataverseNL is niet verplicht. Maar mogelijk voelen wetenschappers, die hun data liever niet het Internet opgooien, zich toch onder druk gezet als het normaal wordt dat wel te doen.
“Daar hopen we juist op”, reageert Van Meegen. “Hoe meer data er beschikbaar komen, hoe vaker ze worden geciteerd. Dat is goed voor de credits van de onderzoeker die ze heeft verzameld.”
Vooralsnog staan de data van Last eenzaam op DataverseNL, maar in september begint de VU een campagne om meer onderzoekers te bewegen hun data beschikbaar te stellen. “Faculteiten zijn ook nog bezig hun eigen beleid te vormen”, aldus Van Meegen.