De geestes- en sociale wetenschappen moeten volledig mee blijven doen bij het aanpakken van grote maatschappelijke problemen. Daarom hoort er niet alleen extra geld te gaan naar technische opleidingen en onderzoek, maar juist ook naar andere sectoren van de universiteit. Dat bepleitte collegevoorzitter Jaap Winter gisteren bij de opening academisch jaar.
Techniek kan maar een klein stukje van de problemen oplossen in een wereld waar mensen gereduceerd dreigen te worden tot statistische bundeltjes data. “Hoe kunnen we mens blijven in een samenleving waarin werk als bron van zingeving en inkomen niet meer vanzelfsprekend is?”, vroeg Winter zich af. Juist de geestes- en sociale wetenschappen kunnen een bijdrage leveren om zingeving in het leven te vinden.
Academische waarde
Dit pleidooi past goed binnen het idee dat de bruto academische waarde leidinggevend moet zijn binnen de universiteit, een project waarmee Winter druk bezig is. In zijn openingsspeech ging hij daar verder op in. Zo is het de bedoeling dat er volgend studiejaar een minor academische meerwaarde van start gaat die openstaat voor alle bachelorstudenten. Daarin staat de maatschappelijke impact van de wetenschap centraal. De inhoud zal multidisciplinair zijn, met inbreng van alle faculteiten. Volgens Winter staat het monodisciplinaire denken echte wetenschappelijke vooruitgang in de weg. Zo zou het combineren van inzichten uit de economische wetenschappen met die uit de psychologie beter aansluiten bij de sociale werkelijkheid.
Samenleving in
In alle opleidingen aan de VU hoort aandacht te zijn voor academische, maatschappelijke en professionele vorming, vindt Winter. Het zogeheten social community learning kan daar een goed middel voor zijn. Daarbij gaan studenten, begeleid door docenten, daadwerkelijk de samenleving in om wat ze in de collegebanken geleerd hebben aan de praktijk te toetsen. En dat is in de ogen van Winter een model voor de hele universiteit die daadwerkelijk maatschappelijk betrokken wil zijn.
Geld verdelen
Die academische waarde zal ook een rol gaan spelen bij de manier waarop de universiteit intern het geld verdeelt. Hoe dat precies moet, weet Winter nog niet. Maar het zou bijvoorbeeld kunnen door opleidingen die community-service in hun programma integreren daar extra geld voor te geven.
Bruto academische waarde moet ook een grotere rol gaan spelen bij het toekennen van onderzoekssubsidies. Nu gaan die te veel naar individuele onderzoekers met een hoge publicatie- en citatie-index. Winter wil graag een criterium ontwikkelen om het wetenschappelijk en maatschappelijk belang van hele onderzoeksgroepen te beoordelen.
Duurzaamheid
De opening academisch jaar stond in het teken van duurzaamheid, een van de profileringspunten van de VU. Dus onderzoeksgroepen die zich met dat thema bezighouden zouden in de toekomst wellicht een financiële bonus tegemoet kunnen zien.