“Het systeem is een bril waardoor je kijkt”, zo begint Jeannette van den Ingh-van Wijk haar workshop ‘Effective leadership’ tijdens de International Women’s Day #PressforProgress op de VU. De dag, die de Female Talent Committee van de sociale faculteit organiseert, is de aftrap van een serie evenementen om de gendergelijkheid binnen de academie te verhogen.
Centraal in de workshop staat ‘het systeem’. Volgens Van den Ingh-van Wijk is dat waar je vandaan komt; je familie, rolmodel, authenticiteit. Het systeem heeft volgens haar een grote invloed op hoe je bent als leider. Om het publiek bewust te maken van het eigen systeem, geeft ze meerdere opdrachten.
Confronterend
Eerst de familieopstelling. Iedereen mag nadenken over waar ze vandaan komt, en welke invloed de familie op haar heeft gehad. “Hoe vond je het?” vraagt de workshopleider na een paar minuten. Snotterend loopt één van de deelnemers de zaal uit: “Confronterend.” Van den Ingh-van Wijk legt uit dat schaamte, schuld en angst vaak belangrijke onderdelen zijn van zo’n familieportret. Dat werkt ook door in je professionele leven: “Als jij afstandelijkheid vanuit je familie hebt meegekregen, dan kom je ook afstandelijk over. Anderen zien dat. Wees je daarvan bewust, en zeg tegen collega’s: Ik weet dat ik afstandelijk overkom, maar ik bedoel het niet zo. Collega’s zullen dan begrijpen dat het vanuit jouw systeem komt en kunnen er beter mee om gaan.”
Levensreis
De volgende opdracht gaat over ieders ‘reis naar binnen’. “De reis naar binnen is de langste reis die je maakt; je moet je hele leven aan jezelf denken. Ik vraag iedere avond aan mezelf: Jeannette, ben ik goed geweest voor mezelf vandaag? Dat is mijn levensreis.” De groep mag weer nadenken over een paar vragen: “Hielden jouw ouders hun conflicten voor zich of had je er zelf ook last van? En waren er geheimen in de familie?” Van den Ingh-van Wijk vertelt dat mensen die bij haar komen voor coaching vaak zeggen: ‘Ja hallo, ik kom hier voor coaching over problemen op mijn werk, mijn familie heeft hier niets mee te maken.’ “Maar het systeem staat vaak juist aan de basis van allerlei andere problemen.”
“Ben je er nog bij?” vraagt Jeanette aan een deelneemster die een beetje glazig voor zich uit staart. Die vertelt in het Engels dat ze niet Nederlands is, en dat ze eigenlijk het grootste deel niet begrijpt. Dat is een minpuntje aan deze International Women’s Day: zó internationaal is het eigenlijk niet.
Geborgenheid
De laatste twee opdrachten gaan ook weer over het systeem. De aanwezigen moeten nadenken over kenmerken van hun eigen familie en over hun rolmodel. Ook dit heeft volgens de workshopleider invloed op het leiderschap: “Stel dat ik zeg: Wij Van Wijks zijn een beetje familieziek, wij voelen ons altijd geborgen in de familie, dan zoek ik in mijn eigen leiderschap waarschijnlijk ook naar geborgenheid en verbinding in de groep. Het is goed om je daarvan bewust te zijn.”
Ze sluit de sessie af met een tip: “Zorg dat je geen burn-out krijgt, maar zorg voor een burn-in.” Ze legt uit dat je authentiek moet zijn, dat je niet moet zijn wie je wilt zijn, maar dat je moet zijn wie je bent. “Leiderschap is authenticiteit, breng wat je te brengen hebt en haal wat je te halen hebt, op je eigen manier.”
Rationeel
Zelf reflecteert ze meteen op de workshop: “Ik vond het een fijne sessie! Ik keek er van tevoren een beetje tegenop omdat ik bang was dat iedereen hier op de VU heel rationeel zou zijn; kom ik dan aan met mijn workshop vanuit mijn hart en mijn hoofd.” Een groot deel van de deelnemers knikt instemmend, een ander deel kijkt nog steeds een beetje glazig voor zich uit. Maar, misschien zit dat gewoon in hun ‘systeem’.