De beste juniordocent van de VU is Beatriz Gimenez Gonzalez van Acta. Ze won vorige week donderdag de DocenTalentprijs. “Toen ik studeerde, was de druk groot om tentamen na tentamen te halen, terwijl je op de universiteit op een speelsere manier je kunt ontdekken wat je kunt.”
Jij vindt het belangrijk om nieuwe technieken en ontwikkelingen mee te nemen in het onderwijs. Hoe doe je dat?
“Ik vind dat het onderwijs zo actueel mogelijk moet zijn. Soms verandert het te langzaam en dan is de realiteit in de kliniek heel anders. Zeker nu de ontwikkelingen in technieken en materialen zo snel gaan, zullen studenten soms al achterlopen op het moment dat ze aan het werk gaan. Dus behalve op de inhoud is het ook heel belangrijk om te focussen op wat studenten nodig hebben om het zelf te doen, zodat ze voorbereid zijn op een leven lang leren.”
is universitair docent op de sectie implantologie van tandheelkundig instituut Acta. Ze promoveerde twee jaar geleden cum laude aan de universiteit van Madrid. Bij Acta houdt ze zich bezig met de vernieuwing van het bacheloronderwijs van de afdeling.
Hoe maak je studenten verantwoordelijk voor hun eigen leerproces?
“Het belangrijkst is om ze uit te leggen waarom ze iets moeten doen en dat ze zelf eigenaar zijn van hun leerproces. Bij het vak over fixed prosthodontics, waarin tandartsen tanden repareren met materiaal dat buiten de mond is gemaakt, leren ze bijvoorbeeld motorische vaardigheden, een behandeling voor te bereiden en te beslissen welke behandeling nodig is. Voor elk onderdeel leggen we het doel goed uit en laten we de studenten hun eigen werk beoordelen, erover discussiëren met medestudenten en een plan maken hoe ze het nog beter kunnen doen.
“Naast de basiskennis leren ze dus ook andere vaardigheden, zoals reflecteren en werken in teams. Als ze met elkaar consensus moeten bereiken over welke behandeling nodig is, ontwikkelen ze groepsvaardigheden: luisteren, zelf praten, feedback krijgen en geven. Later in de praktijk gaan ze werken met hun assistenten, moeten ze aardige feedback geven aan patiënten en weten hoe ze hun kunnen vertellen hun gedrag te veranderen. De docent is niet de autoriteit, maar een leerinstrument, om studenten te helpen ontdekken wat het best werkt voor hen.”
‘Er is elk jaar wel iets wat we kunnen verbeteren. Dat maakt het ook leuk voor ons als docenten’
Dus het gaat niet alleen om nieuwe technologieën in het onderwijs?
“Het gaat om groei. Groei van de studenten, de docenten, het onderwijsprogramma. Er is elk jaar wel iets wat we kunnen verbeteren. Dat maakt het ook leuk voor ons als docenten. Het is misschien makkelijker om je vak van vorig jaar te herhalen, maar ik voel me dan gevangen. Ik vertel mijn collega’s dat het gaat om groei, en zij gaan daarin mee. En ik wil de studenten geven wat ik zelf niet heb gehad. Toen ik studeerde, was de druk groot om tentamen na tentamen te halen, terwijl je op de universiteit op een speelsere manier je kunt ontdekken wat je kunt.”
Je bent cum laude gepromoveerd, heb je nu nog wel tijd voor je onderzoek?
“Op dit moment niet helaas. We zijn drie jaar geleden begonnen het hele onderwijsprogramma te veranderen en dat slokt al mijn tijd op. Daarvoor deed ik een onderzoek in de kliniek, daarvoor kwam ik naar Nederland, en ik heb nog steeds niet alles gepubliceerd wat ik moet publiceren. Maar ik wil daar nu wel weer mee bezig. Mijn idee was dat ik onderzoek, onderwijs en patiënten zou doen tegelijkertijd. Maar dat ging niet. Ik had nooit gedacht dat ik zo docent zou worden. Het leven bracht me hier.”
Wat is er gebeurd?
“Toen ik hier twee jaar was, moest ik beslissen wat ik wilde, maar ik had geen idee wat ik moest doen. Wilde ik onderzoek blijven doen? Wilde ik in Nederland blijven? Wilde ik wel door met mijn relatie? Ik wist het niet. Ze wilden me op de afdeling wel houden, en toen iemand uit mijn vakgebied met pensioen ging, boden ze mij de baan van onderwijscoördinator aan. Maar ik twijfelde. En toen ik de baan had aangenomen, kreeg ik een groot ongeluk. Ik heb tweeëneenhalve maand in een rolstoel gezeten en ben daarna nog vier maanden weggeweest van werk. Ik had allemaal operaties en moest revalideren.
“Toen ging ik video’s kijken van Ken Robinson, Eric Mazur en Caroll de Weck, en die inspireerden me enorm. Ken Robinson schreef het boek Finding your element, waarin hij Albert Einstein citeert: Als je een vis beoordeelt op hoe goed hij een boom kan beklimmen, zal die vis altijd denken dat hij dom is. Mensen leren niet op dezelfde manier! De een denkt meer visueel, de ander logisch. Het gaat erom te ontdekken wat werkt voor iemand.”
‘Ik had altijd het gevoel dat ik moest bewijzen dat ik intelligent was, maar het gaat erom te ontdekken wat je allemaal kan’
En die andere twee mensen?
“Eric Mazur leerde me een totaal andere benadering van onderwijs geven: groepsexamens, zorgen dat mensen lol hebben tijdens het leren, begrijpen dat mensen het minst leren van hoorcolleges, dat studenten meer leren als ze actief zijn en meedoen, hoe krachtig het is als studenten elkaar iets leren omdat ze dezelfde taal spreken. Dat past ook goed bij mij. We leven in een individuele samenleving, maar in een team kun je dingen bereiken die je in je eentje nooit haalt. Mazur komt trouwens naar de VU op 11 februari!
“En Caroll Dweck’s boek Mindset kan ik echt iedereen aanraden. Dat gaat over de groeimindset versus de vaststaande mindset. Dat is het belangrijkste wat ik mijn studenten wil leren: focus niet op bewijzen hoe goed je bent of op je imago, maar op leren en waar je op eigen kracht kan komen. Ik had altijd het gevoel dat ik moest bewijzen dat ik intelligent was, anders was ik het niet, maar het gaat erom te ontdekken wat je allemaal kan. En durf te falen! Ik was daar zo bang voor, want ik dacht dat een fout zou bepalen wie ik ben. Maar Dweck legt uit dat wat je met die fout doet, bepaalt wie je bent. Leren is een reis.”