Het universiteitsarchief wordt overgenomen door het Stadsarchief. Een historische beslissing, vindt VU-historicus Ab Flipse. “Het viel tussen wal en schip.”
Het VU-archief vertrekt naar het Stadsarchief. Is dat een treurige beslissing?
“Helemaal niet. Het grote nieuws is trouwens niet dat het archief naar een andere plek gaat. Maar dat het helemaal geïnventariseerd gaat worden. Als ik nu op zoek ben naar bepaalde informatie moet ik soms dagenlang zoeken in een eindeloze rij dozen. Dat hoeft straks niet meer. Het grootste deel zal in de depots van het stadsarchief terechtkomen. Het deel dat we academisch erfgoed noemen, is op de studiezalen van de universiteitsbibliotheek in te zien. Maar alle inventarissen worden digitaal doorzoekbaar.”
Hoort dit archief niet op de VU te blijven? We hebben toch ook het Historische documentatiecentrum voor het Nederlands protestantisme (HDC)?
“Zeker, maar het HDC heeft zijn eigen focus en geschiedenis. De VU bestaat natuurlijk veel langer. Vanaf de oprichting van de universiteit lagen de archieven op de verschillende locaties en faculteiten. Na de verhuizing naar de campus kwamen de archieven wel hierheen. Maar het archief viel, net zoals dat van veel universiteiten, een beetje tussen wal en schip. De archieven van het HDC worden inmiddels beheerd door de universiteitsbibliotheek, en daarom lag het voor de hand ook het VU-archief aan te pakken. Overigens zijn vanaf ongeveer het jaar 2000 de meeste universiteitsarchieven overgegaan naar officiële archiefbewaarplaatsen, waarmee de archiefwet werd gevolgd. Maar omdat de VU een bijzondere status heeft, was ze daartoe niet verplicht. en ze hebben het toen ook niet gedaan. Het is natuurlijk ook een forse investering, die pas op langere termijn zijn vruchten afwerpt.”
Wie draait er nu voor de kosten op?
“De komende jaren worden alle archiefstukken bekeken en geïnventariseerd. Dat betaalt de VU. Het bestuur laat daarmee onder meer zien dat het transparant is over de besluitvorming in het verleden. Het is een flinke klus, alsof je na 140 jaar eindelijk eens de zolder opruimt. Dit is een eenmalige investering, maar hiermee ligt het archief tot in de eeuwigheid in het stadsarchief. Zelfs als de VU niet meer zou bestaan, is het archief er nog wel.”
Liggen er nog bijzondere dingen in dit archief?
“Ongetwijfeld, maar dat gaan we de komende jaren natuurlijk ontdekken. Maar ook in mijn huidige onderzoek, stuit ik al regelmatig op bijzonderheden, zoals het allereerste ontwerp voor de campus. Maar er kunnen nog honderd van dit soort pareltjes liggen.”
Als universiteitshistoricus maak jij het meeste gebruik van dit archief. Baal je niet dat je nu telkens naar de stad moet fietsen?
“Ik woon tussen de VU en het Stadsarchief in, dus voor mij valt het wel mee. En je kunt altijd een digitale versie van een archiefstuk aanvragen.”