Voor de tweede keer in een half jaar brak er dit weekend brand uit op Uilenstede. Bewoners wijzen naar Duwo, maar de woningbouwvereniging kan naar eigen zeggen niet veel doen als rookmelders worden weggehaald en gangen vol staan met obstakels. ‘Het is dweilen met de kraan open’.
Net als tijdens de brand afgelopen februari, ging er zaterdag geen alarm af toen een bank vlam vatte op de twaalfde verdieping van de gele flat. Bewoners moesten elkaar whatsappen en op deuren bonzen om de evacuatie in gang te zetten.
‘Ik snap niet waarom Duwo na de eerste brand niet meteen een zootje rookmelders insloeg. Zou dat zo ingewikkeld zijn?’ schreef onze student-reporter die in de gele flat woont en midden in de nacht van haar bed werd gelicht.
Voor september overal rookmelders
Volgens Christine Willems, directeur van Duwo-Amsterdam, gaat dat inderdaad niet zomaar. “We zijn na de brand begonnen met de voorbereidingen: kijken wat voor soort er moet hangen, hoe ze geprogrammeerd moeten worden, uitzoeken hoe de doorschakeling in elkaar steekt. Je kunt ze niet zomaar inschroeven.”
Volgens een nieuwe verhuurderswet moeten alle woningen op Uilenstede voor 1 juli 2022 uitgerust zijn met rookmelders. Maar nu ook een tweede keer brand is uitgebroken, heeft Duwo besloten de start van het nieuwe studiejaar in september als deadline aan te houden. Elke afzonderlijke woning krijgt er een, en er komt een te hangen op de gang van de eenheid. De eerste lading rookmelders hingen ze op in de rode flat, waar in februari de brand uitbrak. “Maar toen we daar laatst kwamen inspecteren, zagen we al dat er flink wat waren weggehaald door bewoners”, zegt Willems.
Gedeelde verantwoordelijkheid
En dat is volgens Willems een groot deel van het probleem. Duwo benadrukt in mails naar bewoners vaak dat de brandveiligheid een gedeelde verantwoordelijkheid is. Zo is Duwo verantwoordelijk voor het aangeven van vluchtroutes, ophangen van rookmelders en het zorgen dat de deuren brandwerend zijn. Bewoners moeten die rookmelders laten hangen en de gangen leeghouden van obstakels die vlam kunnen vatten of een evacuatie dwarsbomen.
De brand die zaterdag uitbrak, startte in een bank in een gemeenschappelijke ruimte. Duwo had er net een brandinspectie uitgevoerd, en gezegd dat de bank weggehaald moest worden. Na de brand meldde Duwo via een statement dat ‘de verantwoordelijke wat hen betreft niet vrijuit gaat’. Ze gaan nu onderzoeken hoe het heeft kunnen gebeuren en geven aan dat er mogelijk consequenties aan hangen. Wat die consequenties precies zullen zijn, kunnen ze nog niet zeggen.
Maar Duwo moet ook de hand in eigen boezem steken. Uit onderzoek van de gemeente bleek dat de deuren in de Uilenstedegebouwen onvoldoende brandwerend waren. In plaats van 30 minuten, konden ze de brand maar 20 minuten tegenhouden. En dus worden alle deuren deze zomer vervangen. Samen met de rookmelders komt dat tot een rekening van 1 miljoen euro.
Niet hufterproof
Toch willen bewoners dat Duwo meer verantwoordelijkheid neemt. Op de Facebook van Uilenstede doet een bewoner zijn beklag over het gebrek aan brandblussers in de gebouwen. Maar volgens Willems heeft elke verdieping er een die regelmatig wordt nagekeken door Duwo. “Alleen sommigen vinden het leuk om die dan leeg te spuiten.” Daar bovenop willen de bewoners al langere tijd een centraal alarmsysteem. Maar daar wil Duwo niet aan: “Een verticale doorschakeling van de rookmelders is niet nodig. Dat heeft het adviesbureau dat we inschakelden ook bevestigd. Met de nieuwe rookmelders wordt een hele verdieping in een keer gewaarschuwd. Dat is voldoende.”
Ook een woordvoerder van de brandweer bevestigt dat een centraal brandmeldsysteem bij een gebouw als Uilenstede niet gebruikelijk is. Voor een woning worden – in tegenstelling tot bijvoorbeeld hotels – minder eisen gesteld aan de mate van brandveiligheid. “Je mag ervan uitgaan dat een bewoner het zo voor zichzelf regelt dat ze goed wonen”, aldus de woordvoerder. In speciale gevallen krijgt een woongebouw volgens hem wel een centraal alarmsysteem. Wanneer het gebouw hoger is dan 70 meter bijvoorbeeld.
Maar om zo’n centraal systeem überhaupt te laten werken, moeten de rookmelders blijven hangen, en die zijn volgens de woordvoerder niet op zo’n manier te plaatsen dat bewoners ze niet zomaar kunnen weghalen of afplakken. “Dan ga je voorbij aan de inventiviteit van mensen. Als bewoners ze vervelend vinden, kunnen ze zo onklaar worden gemaakt, je kunt ze niet hufterproof ophangen. De rookmelders hangen er met een reden en de veronderstelling is dat bewoners daar blij mee zijn. Rookmelders redden levens.”
Logisch nadenken
En dus hoopt Willems van Duwo dat bewoners zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheid. “We hebben elkaar hierin nodig. Bewonersgedrag is een groot deel van brandveiligheid. Een pan vat niet vanzelf vlam, je moet je tosti-ijzer niet aan laten staan, sigaretjes roken in het trappenhuis is niet verstandig. Het is vooral logisch nadenken.”
Duwo komt eens in de twee maanden langs om te controleren op brandveiligheid en is van plan dat vaker te gaan doen, nu ook om te controleren of de rookmelders blijven hangen.