Vrijwilligers die iets voor Oekraïne willen doen, kregen op een lunchbijeenkomst tips en adviezen van drie VU-deskundigen.
“De Russische soldaten die in Oekraïne sterven, ook die zijn slachtoffers”, zegt hoogleraar mondiale politieke economie en geopolitiek en SP-senator Bastiaan van Apeldoorn. Maar eerstejaars communicatiewetenschappen Lev Medin, zelf Oekraïner, raakt zichtbaar geïrriteerd. De zorgvuldig gekozen woorden van Van Apeldoorn over de “risks and dangers” van een westerse interventie in Oekraïne maken hem alleen maar onrustiger. “Geef dan gewoon wapens, dan verdedigen we onszelf wel”, zegt Medin. Hoogleraar onderwijs en diversiteit Maurice Crul suggereert later draagbare raketwerpers, hij lijkt het ironisch te bedoelen. “Die schijnen effectief te zijn.”
Medin is een van de drijvende krachten achter een hulpproject voor Oekraïne van voornamelijk studenten en docenten communicatiewetenschappen, die geld en goederen verzamelen. Er zijn meer initiatieven aan de VU. Zo regelt derdejaars psychologie Jil Beckmann, samen met haar studiegenoot Ana Martins, een onderkomen voor Oekraïense vluchtelingen. Op een lunchbijeenkomst, in het hoofdkwartier van faculteitsvereniging EOS, georganiseerd door onder anderen student political sciences Emma Laumann, laten de vrijwilligers zich bijpraten door hoogleraar filantropie René Bekkers en door Van Apeldoorn en Crul.
Anoniem doneren
Van Apeldoorn duidt de oorzaken en mogelijke gevolgen van de oorlog in Oekraïne, hij schetst een somber beeld. “Als dit uitmondt in een nieuwe Koude Oorlog, zal die veel minder stabiel zijn dan de vorige, omdat Poetins Rusland veel onberekenbaarder is dan de Sovjet Unie.” Bekkers en Crul hebben vooral praktische tips. Bekkers legt uit hoe je mensen zover krijgt te doneren. “Maak het ze makkelijk, met een website waar ze direct kunnen doneren”, zegt hij onder andere. Waar Nederlanders volgens Bekkers niet van houden, is om iedereen te laten zien aan welke doelen ze schenken en hoeveel. “Geef ze daarom de mogelijkheid anonieme donaties te doen.”
‘Oekraïners komen voor zichzelf op, dat spreekt Nederlanders aan’
“Wat Nederlanders in Oekraïners aanspreekt, is dat ze niet in de slachtofferrol kruipen, maar voor zichzelf opkomen”, aldus Bekkers.
Investeren in relaties
Crul was als activist betrokken bij de opvang van Syrische vluchtelingen, daar kunnen de Oekraïense vluchtelingen en de mensen die hen proberen te helpen lessen uit trekken. “Pas op voor een burn-out”, zegt hij, terwijl hij naar Medin kijkt. “Dit wordt een lange strijd, dus zorg dat je niet na een maand al opgebrand bent. En zorg dat je de last deelt met andere vrijwilligers.”
Als Crul rondkijkt, ziet hij veel witte Nederlandse “kids” zitten, zegt hij. Zijn ervaring met de projecten voor Syriërs was dat die na een paar maanden vertrokken waren. “Jullie moeten investeren in je relatie met elkaar, zorgen dat die een blijvende relatie wordt.”
Er zijn wat Oekraïense studenten aanwezig die door docent human resources management Kilian Wawoe naar Nederland zijn gehaald. “Aan de VU worden we min of meer als uitwisselstudenten beschouwd”, zegt een van hen. Crul zegt dat hij er ook steeds voor gepleit heeft om Syrische vluchtelingen de status van uitwisselstudenten te geven, maar dat dit niet ging omdat ze van buiten de EU kwamen. Ook met de Oekraïense studenten is het een heel gedoe, vertelt Beckmann. “Er komt een heleboel bureaucratie bij kijken.”