Alleen de Rijksuniversiteit Groningen staat te trappelen om in september met promotiestudenten van start te gaan. De meeste andere universiteiten reageren lauw op dit experiment van het kabinet. Universiteiten mogen de komende jaren een deel van hun promovendi een studiebeurs geven in plaats van een salaris. De promovendi zijn dan geen werknemers meer, maar studenten. Dit moet promoties goedkoper maken en tot vernieuwing van promotietrajecten leiden.
Nauwelijks van de grond
Vierduizend promovendi zouden aan dit experiment mogen meedoen. Daar kwam kritiek op van oppositiepartijen en regeringspartij PvdA: zijn het er niet veel te veel? Het kabinet wilde echter geen gas terugnemen. Maar het experiment komt niet of nauwelijks van de grond. Universiteiten moeten zich voor 15 maart aanmelden bij het ministerie en alleen de universiteiten van Groningen en Rotterdam gaan dat doen. En dat is al ruim vier maanden na de oorspronkelijke deadline.
Het Rotterdamse experiment wordt heel klein. Vijftien promovendi van buiten de Europese Unie krijgen er een plek als PhD-student. Het Institute of Social Studies denkt met het experiment de positie van deze promovendi te verbeteren.
Groot voorstander
De Rijksuniversiteit Groningen, al jaren verklaard voorstander van promotiestudenten, wil er maar liefst 850 aanstellen. Sterker nog, de Groningers willen de voorwaarden van het experiment al meteen oprekken. Van het kabinet mag het experiment niet te lang duren, dus mogen promotiestudenten alleen de komende drie jaar instromen. Maar Groningen wil er daarna gewoon mee doorgaan: een pauze is ‘niet in het belang van de RUG’, aldus de plannen.
Buitenlandse promovendi
Andere universiteiten zijn afgehaakt of aarzelen nog. “We zijn inderdaad nog steeds van plan een voorstel voor deelname in te dienen”, zegt een woordvoerder van de Universiteit Twente. “Maar we willen eerst helderheid over de fiscale positie van promotiestudenten. De discussie met de Belastingdienst loopt nog. En verder zal de URaad ook nog om advies gevraagd gaan worden.”Dus dat is nog even afwachten. Het plan van de UT is waarschijnlijk vooral voor buitenlandse promovendi bedoeld. Tilburg University gaat pas in een volgende ronde meedoen, maar alleen met de economische faculteit en de plannen zijn nog niet uitgekristalliseerd. Ook in Wageningen moet men nog even kijken.
Stage lopen
In de Groningse plannen schrijven studenten van tweejarige researchmasters tijdens hun opleiding een promotievoorstel en kunnen de besten meteen doorstromen. Wie vanuit een andere opleiding promotiestudent wil worden, moet eerst drie tot zes maanden bij de universiteit ‘stage lopen’ en in die tijd een promotievoorstel schrijven. In Nederland zijn promovendi in principe werknemers van de universiteit. Telkens als een universiteit daar verandering in wilde brengen, gingen ze onderuit bij de rechter of kwamen ze in aanvaring met de belastingdienst. Alleen de Rijksuniversiteit Groningen kreeg een keer gelijk.