Vrijwel vanaf het moment dat de oorlog in Gaza in 2023 uitbrak ligt de Universiteit van Amsterdam onder een vergrootglas. Eerst van demonstranten, die eisen dat de UvA de banden met Israël verbreekt. Maar nadat demonstraties overgingen in geweld en vernielingen kijken ook politici met argusogen naar het beleid van de UvA.
Een speciale commissie van de universiteit moest naar ‘gevoelige samenwerkingen’ kijken. Donderdag werden drie adviezen openbaar, waarvan één over de Israëlische Hebrew University. Daar zou de UvA geen studenten meer mee moeten uitwisselen. Het bestuur zegt dat advies te volgen.
De Hebrew University is te sterk verbonden met het Israëlische leger, staat in het advies. Ook neemt de universiteit uit Jeruzalem geen afstand van de mensenrechtenschendingen die het land volgens de VN in Gaza pleegt. Israëlische studenten die al in Amsterdam zijn kunnen hun studie afmaken. Andersom gingen sinds het uitbreken van de oorlog geen studenten meer naar Israël.
Toetsingskader VU
De VU heeft, net als de UvA, een speciale commissie laten kijken naar internationale samenwerkingen. Gisteren maakte de VU bekend dat die commissie haar evaluatierapport met verschillende adviezen aangeboden heeft aan het College van Bestuur. ‘Een casusgerichte aanpak is het meest passend voor dit vraagstuk in tegenstelling tot een aanpak waar landen als geheel beoordeeld worden’, zo luidt het belangrijkste advies van de commissie. Het college publiceert het toetsingskader naar verwachting medio april. Voordat het toetsingskader definitief wordt vastgesteld, krijgen studenten en medewerkers nog de mogelijkheid om suggesties te geven.
China
De UvA liet de commissie ook naar de samenwerking met China kijken. Vanuit dat land komen veel promovendi met een zogenoemde CSC-beurs naar Nederland. Maar die studenten moeten soms informatie met hun overheid, ziet de commissie, wat de kennisveiligheid in gevaar brengt.
In een nieuwe overeenkomst met het Chinese CSC moeten betere garanties komen “voor de academische vrijheid, kennisveiligheid, data privacy en de veiligheid van PhD-kandidaten”. De UvA onderhandelt over een nieuw contract met China.
Hongarije
In Hongarije zijn het sancties van de Europese Commissie die de samenwerking met 26 universiteiten in de weg staan. Deze instellingen staan te veel onder controle van het repressieve Hongaarse regime, ziet de UvA-commissie. En dat is een probleem voor de academische vrijheid.