Econometrist Geert Mesters verdedigt morgen twee proefschriften aan de VU. Hij promoveert, met twee aparte ceremonies, in de criminologie en de econometrie.
Hoe kom je op het idee om twee proefschriften te schrijven? De meeste mensen vinden eentje al veel.
“Na mijn master econometrie kwam ik voor mijn promotieonderzoek terecht bij het NSCR (Nederlands Studiecentrum voor Criminologie en Rechtshandhaving). Daar hadden ze behoefte aan iemand die goed onderlegd was in statistiek om onderzoek te doen naar de vraag wat effectieve methodes zijn om mensen uit de criminaliteit te houden. Dat is een basisvraag binnen de criminologie. Heel concreet heb ik gekeken naar een groep die op hun zestiende in een jeugdinrichting zat en gevolgd is tot hun tweeëndertigste.”
Kon je daar iets mee als econometrist?
“Absoluut. Criminologen maken wel gebruik van statistiek, maar de meesten realiseren zich nauwelijks dat er achter de statistische technieken die ze gebruiken een aantal aannames zit. Die beïnvloeden de uitkomst. Ik heb geprobeerd modellen te ontwikkelen die zo zuiver mogelijk zijn, zonder aannames dus.”
En de criminologen hangen aan je lippen?
“Helaas niet. Ik heb gemerkt dat criminologen en econometristen maar matig geïnteresseerd zijn in elkaars werk. Voor criminologische tijdschriften was mijn werk te statistisch, voor econometrie was het te sociaal wetenschappelijk. Daarom ben ik die twee dingen in een vroeg stadium al gaan scheiden. Toen wist ik nog niet dat er twee proefschriften uit zouden rollen, maar het is achteraf wel de enige logische uitkomst.”
Vind je het jammer dat wetenschappers zich tot hun vak beperken?
“Ja, want er gebeurt heel veel dubbel werk of aanverwant onderzoek, bijvoorbeeld in de sociologie en de economie, waarbij wetenschappers veel van elkaar zouden kunnen leren. Maar ik heb de afgelopen jaren gemerkt dat echt interdisciplinair onderzoek doen moeilijk is. Je moet je eerst de taal van een vakgebied eigen maken voordat je mee kunt praten. Bovendien wordt het onderzoek complexer als je probeert die verschillende benaderingen te integreren. Toch denk ik dat het belangrijk is.”
Wat is de meest opmerkelijke uitkomst van jouw onderzoek naar criminele jongeren?
“Dat het heel effectief is om criminele jongeren sociale vaardigheden bij te brengen. De jongeren in ons onderzoek zijn gemeten op allerlei eigenschappen. Uit die gegevens heb ik een overkoepelende variabele voor sociale vaardigheden opgesteld. Toen heb ik onderzocht wat het zou betekenen als deze jongeren vier procent hoger zouden scoren op deze variabelen. Dat is een stijging die volgens psychologen gemakkelijk haalbaar is met een training.
Dit is een techniek die econometristen veel toepassen: een shock in je model teweegbrengen door bijvoorbeeld de rente met een procentpunt te verhogen en dan te kijken wat het effect is. Binnen de criminologie is dit niet gebruikelijk.”
Wat leverde die toename van sociale vaardigheden op?
“Al na één jaar hebben de jongeren daardoor zeven procent minder kans om nog in de criminaliteit te zitten. En dat effect is blijvend. Het neemt wel iets af met de jaren: maar als ze 32 zijn, hebben ze nog altijd vier procent minder kans om in de criminaliteit te zitten, ten opzichte van iemand die die training niet heeft gehad.
Ik heb ook doorgerekend wat het effect is van iemand een baan geven. Dat is aanvankelijk heel effectief: als je iemand werk geeft, daalt de kans dat die persoon zich ook nog bezighoudt met criminele activiteiten sterk. Maar na een aantal jaren ebt het effect weg. Het lijkt erop dat het mensen niet lukt om een baan te behouden, daarvoor zijn toch die sociale vaardigheden essentieel.”
Het lijkt me een koopje voor de overheid: een training in sociale vaardigheden is vast goedkoper dan wat een gemiddelde crimineel de overheid kost.
“Daar ben ik momenteel onderzoek naar aan het doen. En dat is nog best een complexe vraag. Want welke training neem je? Hoe effectief is die? Dat blijken helemaal geen harde cijfers over te bestaan. Hiermee ga ik me de komende tijd bezighouden, naast of als onderdeel van mijn onderzoek en als econometrist, want daarvoor ben ik aan de universiteit van Barcelona in eerste instantie aangesteld.”