Er is niet één juiste manier om om te gaan met pijnlijke gebeurtenissen uit het verleden, vertelde Wouter Veraart, hoogleraar rechtsfilosofie, onlangs in de Nescio-lezing over roofkunst.
Juridisch vergeten
“Je kunt op drie manieren omgaan met pijnlijke gebeurtenissen uit het verleden|: vergeten, herinneren of verzoenen. Vergeten betekent dat je er niet over praat, maar ook bijvoorbeeld dat je stelt dat zaken over gestolen nazi-kunst verjaard zijn, zoals in Nederland lang is gebeurd Dat zou je juridisch vergeten kunnen noemen.”
Toekomstgericht
“Herinneren is op het verleden gericht, op restitutie aan de slachtoffers. Ten aanzien van de Tweede Wereldoorlog zitten we nu in de fase van het herinneren. Ik heb lang gedacht dat herinneren en vergeten de enige twee mogelijkheden waren, maar naarmate ik me langer met dit onderwerp bezighoud, ben ik gaan zien dat er een derde houding mogelijk is: verzoenen. Verzoenen zoekt een toekomstgericht antwoord op de vraag hoe kun je weer verder met elkaar.”
Geen permanente oplossing
“Dit is niet per se een eindstadium: de verzoeningsfase kost veel energie, verleden en toekomst liggen beide open op tafel. Het opent de weg naar een fase waarin de kwestie mag worden vergeten.Daarom is mijn model een wiel dat ronddraait.
Een permanente oplossing is er niet. De beste omgang met pijnlijke gebeurtenissen uit het verleden is dynamisch: soms vergeten, soms herinneren en soms verzoenen.”