De universiteit heeft studenten nodig die buiten de gebaande paden treden en maatschappelijke betrokkenheid tonen, zei rector Frank van der Duyn Schouten bij de opening van het academische jaar.
Hij kondigde aan dat de VU binnen een paar maanden met een geactualiseerde onderwijsvisie komt. De blauwdruk daarvoor heeft de kersverse rector deze zomer geschreven, op grond van gesprekken met docenten en studenten binnen de universiteit en op grond van zijn jarenlange ervaring binnen de universiteiten.
Hij vertelde vandaag op de kop af 46 jaar geleden de eerste stappen binnen de VU te hebben gezet als beginnend student wiskunde.
Verantwoordelijkheid
Zijn stelling luidt dat universiteiten geen studenten voor de arbeidsmarkt moeten opleiden, maar jongen mensen moet leren verantwoordelijkheid te nemen voor de maatschappij van de toekomst, hùn maatschappij.
Daarbij stelt hij nadrukkelijk dat het juist voor eerstegeneratiestudenten belangrijk is ook activiteiten te ontplooien buiten het officiële studieprogramma.
Activerende campus
Zo staat het in de geschreven concept-onderwijsvisie opgeschreven: ‘Een uitdaging hierbij is dat juist de VU-studenten die een sociale impuls goed kunnen gebruiken er veelal voor kiezen om een substantieel deel van hun studietijd thuis te blijven wonen. Dat is voor de sociale kant van hun ontwikkeling niet optimaal, maar anderzijds ook veelal gekoppeld aan de cultuur van hun achtergrond, die zich niet op korte termijn sterk laat beïnvloeden. De verdere integrale ontwikkeling van een tot later in de avond levendige VU-campus op de Zuidas lijkt hierop vooralsnog het meest geëigende antwoord.’
Langer studeren
In deze tijd waarin ‘studierendement’’ en ‘nominaal studeren’ de belangrijkste onderwijsdoelen lijken te zijn, predikt de rector bijna revolutie. Hij vindt dat studenten best vier jaar over hun bachelor mogen doen, mits ze hun tijd nuttig besteden. ‘De VU gaat er van uit dat de meeste studenten de stimulerende omgeving van de universiteit willen benutten om zich ook buiten het curriculum van de opleiding te ontplooien. De VU biedt haar studenten volle ruimte hiertoe keuzes te maken uit activiteiten zoals bestuurlijke en organisatorische functies binnen het rijk geschakeerde studentenleven, internationale studie-ervaring, sociaal werk of verbreding dan wel verdieping van de gekozen studierichting.’
Talent ontwikkelen
De rector sluit zijn ogen niet voor de realiteit dat de universiteit door de politiek vooral afgerekend wordt op direct meetbare factoren, zoals studierendementen, studiestakers en studieswitches, maar stelt nadrukkelijk dat de VU de lat hoger moet leggen dan deze prestatieafspraken. Het doel blijft onverkort: ‘Talent tot rijpheid te brengen door het opleiden van academische professionals die in staat zijn zelfstandig te denken en wetenschappelijk te redeneren, die problemen kunnen oplossen, die het betoog van anderen kritisch kunnen analyseren, in staat zijn ongedachte verbanden te leggen, bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen en af te leggen en in staat zijn leiding te geven binnen een maatschappij die zich kenmerkt door een hoge graad van dynamiek, diversiteit, complexiteit en internationalisering. In dat licht is de enige echt relevante prestatie-indicator van een universiteit het antwoord op de vraag in hoever haar alumni dit niveau blijken te hebben bereikt.’
De komende weken zal de concept onderwijsvisie op verschillende plekken, ook in Advalvas, uitgebreid worden besproken.