Internationalisering van het hoger onderwijs heeft zijn goede kanten, maar let op de geopolitieke veranderingen in de wereld, waarschuwt de Onderwijsraad. Universiteiten en hogescholen moeten niet eenzijdig voor het Engels als voertaal kiezen.
De Onderwijsraad, die de minister gevraagd en ongevraagd van advies voorziet over kwesties die het onderwijs aangaan, ziet de voordelen van internationalisering in het hoger onderwijs. Maar er zijn ook risico’s.
“Het gaat niet vanzelf goed”, waarschuwt de raad in een nieuw advies aan de minister. Zij moet ervoor zorgen dat de kwaliteit en de toegankelijkheid van het hoger onderwijs niet lijden onder de internationaliseringsambities van universiteiten en hogescholen.
Neem de discussie over het Engels als onderwijstaal: de raad vindt het begrijpelijk dat het hoger onderwijs steeds vaker Engelstalig is, maar schrijft ook dat een eenzijdige keuze voor het Engels als voertaal om diverse redenen problematisch is.
Eenzijdigheid
“Allereerst blijven het Nederlands en aandacht voor Nederlandse literatuur en andere cultuuruitingen van belang vanuit cultureel oogpunt”, schrijft de raad. Veel hoogopgeleiden vinden hier immers een baan en werken met Nederlandstalige collega’s en cliënten.
Maar ook de nieuwe geopolitieke verhoudingen spelen mee. “De uniforme keuze voor Engels maakt het hoger onderwijs qua taal en cultuur eenzijdig gericht op het Angelsaksische deel van de wereld. Onder andere vanwege Brexit en de daaruit volgende veranderende verhoudingen binnen Europa is het de vraag hoe wenselijk die eenzijdigheid is.”
Misschien moet Nederland meer inzetten op politieke, commerciële en culturele contacten binnen continentaal Europa, oppert de raad, “met de bijbehorende consequenties voor het taalbeleid en inhoudelijke, culturele oriëntatie”. Ook de opkomst van China, India en Latijns-Amerika stemmen tot nadenken.
Proefprocessen
Overigens meent de Onderwijsraad dat het wetsartikel over de onderwijstaal aan universiteiten en hogescholen op de schop moet, omdat die inmiddels “te ver afstaat van de praktijk in het hoger onderwijs”. Met dit artikel in de hand probeert de vereniging Beter Onderwijs Nederland juist de verengelsing te stoppen, maar over de aangekondigde proefprocessen zegt de raad niets.
De raad schaart zich verder achter het pleidooi van hogescholen en universiteiten, die de grote aantallen internationale studenten beter willen beheersen. De mogelijkheden om studenten te selecteren zijn te beperkt, schrijft de raad, die vindt dat hierover Europese afspraken moeten worden gemaakt.