De teleurstelling droop er vanaf bij een flink deel van de oppositiepartijen. Gisteren praatten ze in de Tweede Kamer over de aangepaste Rijksbegroting, nadat JA21, CDA, ChristenUnie en SGP woensdagavond een deal sloten met de coalitie.
Waarom houden deze partijen het kabinet in het zadel, was de grote vraag. “We hadden tegen dit kabinet kunnen zeggen: uw proefperiode is voorbij, u bent gezakt”, zei Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren tegen het CDA.
Minder slecht
Maar die partij wil de “chaos” van een weggestemde begroting voorkomen, reageerde CDA-Kamerlid Maurice Krul. De slechte onderwijsbegroting wordt dankzij het CDA “minder slecht”, vond hij. De bezuinigingen op de maatschappelijke diensttijd worden bijvoorbeeld teruggedraaid.
Dankzij de deal konden nu ook de coalitiepartijen hun handen aftrekken van de meest omstreden kabinetsmaatregelen. PVV-Kamerlid Tony van Dijk was dan ook behoorlijk opgewekt: de langstudeermaatregel is van tafel, er wordt minder gekort op internationale studenten en de btw-verhoging op boeken verdwijnt. “Dat alles op verzoek van de oppositie. Ik zou zeggen: tel uw zegeningen.”
Uitzonderingen voor de regio
Inderdaad wordt ook de bezuiniging op internationale studenten afgezwakt, van structureel 293 miljoen naar 168 miljoen euro. Dat komt de coalitie zelf ook goed uit, want die roept al maanden om meer uitzonderingen voor de regio. Volgens BBB is de bezuiniging op internationals “van de baan” in Friesland, Groningen, Drenthe, Zeeland, Twente en Limburg.
Minister Bruins durfde dat nog niet zo stellig te zeggen. Hij wil de Kamer in januari laten weten hoe hij de ‘regio’ in zijn wet tegemoet gaat komen. Jan Paternotte (D66) uitte de zorg dat straks vier universiteiten in de Randstad de volledige bezuiniging moeten opvangen.
Minister als toeschouwer
De meeste kritiek ging naar de regeringspartijen en de oppositiefracties die de bezuinigingen over de drempel helpen, maar ook het optreden van minister Bruins lag onder vuur. “Het is pijnlijk om te zien dat de minister in feite is neergezet als een toeschouwer bij zijn eigen begroting”, zei Paternotte.
Ook Joost Eerdmans (JA21) vond de gang van zaken vreemd. “Ik heb tot vorige week geen enkel contact met de minister gehad”, stelde hij. Bruins wuifde het weg. Hij noemde het goed “dat er nu duidelijkheid lijkt te zijn” voor leerlingen, studenten, leraren, docenten en wetenschappers.
Heeft Bruins “een beetje het gevoel” dat hij de boel onder controle heeft, wilde Jimmy Dijk (SP) weten. Bruins: “Ik denk dat mijn gevoel irrelevant is. Het gaat om de resultaten.”
Resultaat
Het resultaat is dat de begroting erdoor komt en de bezuinigingen op onderzoek en onderwijs voor het grootste deel doorgaan. Van de geplande 2 miljard blijft 1,25 miljard staan. De wetenschap is de grootste verliezer van de deal, meent universiteitenvereniging UNL.
“Maar die partij wil de “chaos” van een weggestemde begroting voorkomen, reageerde CDA-Kamerlid Maurice Krul.” – Ik denk eerder dat het CDA het partijbelang vooropstelt en alvast voorsorteert op de eerstkomende verkiezingen, en dus in ieder geval de VVD (en de niet al te heftig te belasten vermogenden) te vriend wil houden. Dan kun je stampij maken en staking in het vooruitzicht stellen, maar dat doet ze geheel weinig. Immers, ‘als de Farizeeërs in de tempel destijds zich op dezelfde manier hadden laten ringeloren dan waren de Phoeniciërs nooit over zee gekomen.’