Nederlandse mannen en vrouwen die tijdens de adolescentie een periode in een justitiële jeugdinrichting verbleven, hebben op latere leeftijd meer problemen op het gebied van gezondheid, relaties, werk en huisvesting dan de doorsnee Nederlandse bevolking.
Dat blijkt uit onderzoek van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) en de VU. De onderzoekers vroegen 251 voormalig behandelde jongeren zeventien jaar na verblijf in de jeugdinrichting hoe het in het volwassen leven met hen gaat. Het is voor het eerst dat een dergelijk onderzoek in Nederland is gedaan.
Ernstig probleemgedrag
De onderzochte mannen en vrouwen waren destijds in een justitiële jeugdinrichting geplaatst vanwege ernstig probleemgedrag of omdat hun ouders niet meer voor hen konden zorgen. Ze verlieten de jeugdinrichting op gemiddeld 17-jarige leeftijd.
Zeventien jaar later zijn ze door de onderzoekers geïnterviewd over relaties, werk, huisvesting en verslaving sinds hun vertrek. “De verhalen die zij vertelden laten zien dat de ontwikkelingen op verschillende levensgebieden vaak met elkaar te maken hebben,” zegt VU-hoogleraar en NSCR-onderzoeker Catrien Bijleveld. “Er zijn wel grote verschillen tussen de onderzochte personen. Met sommigen gaat het prima, terwijl anderen er slecht aan toe zijn.”
Verslaafd aan alcohol en drugs
Ongeveer twee op de vijf geïnterviewden (41 procent) heeft naar eigen zeggen het leven op orde, al ging dat vaak met vallen en opstaan. Bijna een derde (dertig procent) heeft dagelijks veel moeite om het leven op de rit te houden door onder andere verslavingsproblemen en werkloosheid.
Met nog eens bijna een derde (29 procent) gaat het ronduit slecht door ernstige problemen op verschillende levensgebieden. Een deel van deze groep leeft op straat, zit in detentie of zit al jaren in TBS of in een psychiatrische inrichting. Anderen leven bij gebrek aan woonruimte afwisselend bij vrienden of familie, en zij die een reguliere woonsituatie hebben zijn vaak verslaafd aan alcohol en drugs.
Hard, koud en onveilig
De onderzoekers vroegen ook aan de onderzochte personen hoe zij het verblijf in de justitiële jeugdinrichting hebben ervaren. Zowel diegenen met wie het goed gaat als diegenen met wie het minder goed gaat, kijken overwegend negatief terug op hun verblijf.
Ze beschrijven het leefklimaat in de instelling als hard, koud en onveilig. Ook vertelden ze over het gemak waarmee jongeren in de jeugdinrichting aan drugs konden komen en het ontbreken van nazorg na het verlaten van de instelling.
Als positief punt noemden ze dat ze een diploma konden halen tijdens het verblijf in de jeugdinrichting.