.jpg)
Neuroloog Jonathan Coutinho en technisch geneeskundige Wouter Potters, beiden van Amsterdam UMC, hebben gisteren de Amsterdam Science & Innovation Award 2018 gewonnen. Ze kregen de prijs voor een mobiele scanner die al in de ambulance naar het ziekenhuis de hersengolven meet van mensen die een beroerte hebben gehad.
De scanner redt levens en – claimen beide onderzoekers – bespaart de samenleving ook veel geld, omdat het aantal patiënten dat in een verzorgingshuis eindigt met minstens één procent wordt verminderd.
De uitreiking van de Amsterdam Science & Innovation Award, voor de dertiende keer, en de tweede keer aan de VU, ging gisteren voor het eerst gepaard met de toekenning van een prijs aan wetenschappers wier werk grote gevolgen heeft voor de maatschappij, de Societal Impact Award. Die ging in de gammacategorie naar VU-neuroloog Erik Scherder, die elke Nederlander kent als de man die erop hamert dat je moet bewegen om je brein in conditie te houden, en in de bètacategorie naar medisch fysicus Marcel van Herk van het Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis, die technologie ontwikkelde waarmee nauwkeurige radiotherapie voor kankerpatiënten mogelijk is.
Ten slotte ging er ook nog een High Potential Award naar VU-informaticus André Baart, die een app ontwikkelde waarmee boeren in ontwikkelingslanden, die niet kunnen lezen, makkelijk toegang krijgen tot informatie voor hen belangrijk is, zoals de weersvoorspelling.
Elvis van de radiotherapie
Vooral Marcel van Herk sprong er nogal uit tussen de rest. Hij wordt de “Elvis van de radiotherapie” genoemd en heeft een onalledaags uiterlijk, met zijn schouderlange haar en zijn enorme bonte baard. Hij bouwde het prototype van zijn radiotherapieapparaat met onderdelen die hij vond op de vlooienmarkt en vertelde nog lang de droom te hebben gekoesterd zijn eigen ruimteschip te bouwen.
Als een kind zo blij sprong hij het podium op om de prijs in ontvangst te nemen, zijn beide vuisten triomfantelijk in de lucht. De andere genomineerden bood hij zijn excuses aan dat zij niet had gewonnen, terwijl ze dat net zo hard hadden verdiend.
Scherder kwam op het allerlaatste moment de zaal inrennen om zijn prijs in ontvangst te nemen. Hij was bij een bijeenkomst die hij, zei hij, echt niet kon missen.
Erik Scherder en Marcel van Herk
Engelstalige pitch
De genomineerden voor de Innovation Award – vijf in totaal, geselecteerd uit vijftig kandidaten – moesten hun innovatie verkopen in een Engelstalige “pitch” van tweeënhalve minuut. Een jury, waarin het bedrijfsleven rijkelijk was vertegenwoordigd (Rabobank-econoom Barbara Baarsma was de voorzitter en er zat ook iemand van Shell bij, Marja Zonnevylle) koos op basis daarvan een winnaar.
De keuze was, naast de winnaars, uit VU-ecoloog Oscar Franken, die ecosystemen nabootst om efficiënter onderzoek te doen naar klimaatverandering, VU-psycholoog Berno Bucker, die neuroscience toepast in klanttevredenheidsonderzoek en Adriana Zekveld van Amsterdam UMC, die de activiteit van de oogpupil meet om te zien hoeveel inspanning mensen met gehoorbeperking leveren om een gesprek te volgen.
Nederlandstalige komiek
Ook de kandidaten voor de Societal Impact Award richten zich op kanker (biomedisch geneticus René Bernards van het Nederlands Kanker Instituut)- en hersenonderzoek (neuroloog Philip Scheltens, AUmc) en mensen met een gehoorbeperking (neuropsycholoog Sophia Kramer AUmc). Een van de genomineerden was lector gewichtmanagement Peter Weijs van de Hogeschool van Amsterdam.
De bijeenkomst was geheel in het Engels, maar toen de jury in beraad ging, werd het publiek een halfuur vermaakt door een Nederlandstalige komiek.
De Amsterdam Science & Innovation Award werd dertien jaar geleden voor het eerst georganiseerd door IXA (Innovation Exchange Amsterdam), het valorisatiecentrum van Amsterdam UMC, UvA, VU en HvA. De Societal Impact Award was vroeger een prijs die door de VU werd uitgereikt aan de VU-wetenschapper met de grootste maatschappelijke impact. In 2013 was dat voor het laatst.