De VU wil haar onderwijs vernieuwen om van studenten ‘ambassadeurs van het goede’ te maken, maar daar moet nog wel het een en ander voor gebeuren, bleek uit een discussie tussen het College van Bestuur, de studentenraad en de ondernemingsraad.
De VU wil graag dat haar docenten allerlei vernieuwende onderwijsmethoden toepassen, zoals ‘activerend blended onderwijs’, maar hoe krijgt ze docenten zover? Dat wil de universitaire studentenraad weten. Tijdens een interessante discussie met de medezeggenschap (de USR en de ondernemingsraad) kreeg rector magnificus Jeroen Geurts kritische vragen over “zijn” onderwijsvisie van onder andere USR-lid Abigail Bhakor.
Bhakor leek te suggereren dat de implementatie van diverse onderwijsvernieuwingen vrijblijvend is. “Aan de bètafaculteit, waar ik studeer, doet iedere docent wat die zelf wil”, zei ze. De rector legde haar uit dat de VU de docenten probeert te stimuleren, maar dat het gebruik van nieuwe tools en methoden “redelijk op vrijwillige basis” is. “We kunnen niet in de collegezaal gaan staan om te checken of docenten wel voldoende innovatief onderwijs geven”, aldus Geurts.
Zelf aanvoelen
Dat ging tijdens de coronacrisis een stuk makkelijker, bleek uit het verhaal van een van zijn beleidsmedewerkers. Toen moest iedereen online onderwijs geven en daardoor ook andere tools en methodes hanteren, die door de VU werden aangereikt.
Dat wordt nu gedaan door het VU Centre for Teaching & Learning (CTL), dat eerder ontstond uit een fusie van LEARN! Academy en de VU Onderwijswerkplaats. “De VU zit vol goede ideeën, maar is niet supergoed in het implementeren ervan”, aldus Geurts. Ook is er volgens hem moed nodig om nieuwe methoden te “pilotten”. Daar helpt dat CTL de docenten bij.
De bedoeling is om van de 32.000 studenten aan de VU allemaal “ambassadeurs van het goede” te maken, aldus Geurts. Wat het goede is, voelen we volgens hem allemaal zelf wel aan. Door studenten actief te betrekken en niet alleen kennis te vergaren, maar het ook over waarden te hebben en na te denken over wat we de maatschappij te bieden hebben, elkaar mee te nemen en in gesprek te blijven, kan de VU straks kritische en geëngageerde academici afleveren, is het idee.
Dezelfde waarden?
Daarover wilde USR-lid Marlon Uljee weer meer weten. Want wie bepaalt precies welke waarden goed zijn? Volgens hem is er bij docenten nogal eens sprake van “vooringenomenheid” als het gaat over zaken als Rusland, gender en het klimaat.
“Daarover kun je debatteren”, aldus Geurts. “Vraag elkaar waar bepaalde stellingen op zijn gebaseerd, heb je data?” Toch is er volgens hem een “set waarden” waar iedereen het over eens is, al hoeft niet iedereen exact dezelfde waarden te hebben. “En de opinie van een wetenschapper over zijn vakgebied is net iets meer waard dan die van een leek.”
Actief op jacht
‘Activerend blended onderwijs’ houdt in dat studenten niet langer passief kennis krijgen toegediend door een docent, maar dat ze zelf ook actief op jacht moeten naar kennis en bijvoorbeeld praktijkervaringen. Ook die studenten moeten worden gestimuleerd en OR-lid Rick Vermunt stelde voor dat met “micro-credentials” te doen: deelcertificaten waardoor je weet dat je het niet voor niks doet. Geurts werd daar, zei hij, blij van, want dat is precies wat hem voor ogen staat: dat studenten met hun verschillende uiteenlopende activiteiten met micro-credentials hun diploma bij elkaar “puzzelen”.
Een andere vernieuwing is ‘executive education’, waarbij alumni ook na de ontvangst van hun diploma blijven terugkeren naar de VU voor “nieuwe stukjes info”, zoals Geurts dat noemde. Een leven lang leren dus. De economische faculteit doet dat volgens hem al met succes, andere faculteiten moeten nog over de streep worden getrokken.
Ruimtegebrek
Dit alles wil niet zeggen dat het hele onderwijs op de schop gaat. “Zeventig procent van het onderwijs ligt vast”, zei de rector. Maar voor die zeventig procent én voor de vernieuwingen zijn de faciliteiten lang niet toereikend, wierp iemand uit de OR tegen. Zo kampt de VU met ruimtegebrek en met gebrek aan soft- en hardware.
Die problemen behoren spoedig tot het verleden, verzekerde Geurts’ CvB-collega Marcel Nollen. Het ruimtegebrek is opgelost door consequent gebruik te maken van het zogenaamde “vijfde blok”: avondcolleges. En de ICT-markt is bijgetrokken, waardoor benodigde soft- en hardware op tijd wordt geleverd.
Alleen het ruimtegebrek tijdens tentamenperiodes is nog niet opgelost. De VU wil dat oplossen door “toetsmomenten” meer over het hele jaar uit te smeren en alternatieven te zoeken voor “massaal toetsen”. “Maar de bereidheid daartoe is nog niet zo groot”, aldus Nollen.