Een vergissing heeft ertoe geleid dat het ministerie van Onderwijs jarenlang het aantal studenten in het hoger onderwijs verkeerd heeft voorspeld, met alle gevolgen van dien.
Jaar in, jaar uit onderschatte het ministerie hoeveel studenten het hoger onderwijs zou tellen. Dat leidde telkens weer tot een gat op de begroting, en dat gat werd niet altijd gedicht. Dan moesten universiteiten en hogescholen bezuinigen.
Het kwam door een fout in de rekenmodellen, blijkt uit een toelichting waar de Algemene Onderwijsbond deze week de schijnwerper op heeft gezet. AOb-bestuurder Douwe van der Zweep vindt het pijnlijk: “Te lage ramingen zorgen ervoor dat je elk jaar achter de feiten aanloopt en dan is het maar afwachten of het kabinet achteraf wil bijpassen.”
Trendbreuk
De vergissing is nu rechtgezet, met een ‘trendbreuk’ tot gevolg. Voor het jaar 2026 voorspellen de rekenmeesters van het ministerie nu 27.500 extra hbo-studenten en 25.700 extra universitaire studenten. Het scheelt enkele honderden miljoenen euro’s.
De fout had te maken met emigratie en sterfte. Wie naar het buitenland verhuist of overlijdt, volgt hier geen onderwijs meer. Daar moeten de modellen rekening mee houden, maar dat gebeurde eigenlijk twee keer: bij het aantal ‘onderwijsverlaters’ en bij de krimp of groei van de bevolking.
Zo kwam de schatting steeds te laag uit. De fout zit er al sinds 1995 in, heeft het ministerie aan de AOb laten weten.
Corona
Er zijn altijd onzekerheden bij het voorspellen van studentenaantallen, en al helemaal in tijden van crisis. Het is afwachten wat de invloed van de coronacrisis precies zal zijn, staat in hun ‘referentieraming’. De komst van buitenlandse studenten is ook niet altijd makkelijk te voorspellen.