Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
28 maart 2024

Wetenschap
& Onderwijs

‘Ik ben aangesteld om het gezonde verstand te beledigen’

James Lech is een wetenschappelijk manusje van alles. Hij heeft verstand van natuurkunde, geneeskunde, biologie en verdiept zich ook graag in rechten. Hij ontwikkelde een gezondheidsprogramma dat binnenkort bij de politie getest gaat worden. En misschien komt er een Netflix-serie over Lechs werk.

James Lech (36) doet onderzoek naar hoe mensen optimaal functioneren en dat kunnen ze bij de politie goed gebruiken. “Politiemensen werken onder stressvolle omstandigheden. Fit zijn is dan essentieel om goed je werk te doen.” De politie van Buitenveldert wil daarom meedoen aan een pilot waarin Lechs inzichten worden getest.

Hersenbloeding

Lech is een atypische promovendus: anderhalf keer zo oud als de meeste promovendi en bezig met zijn eigen onderzoek, betaald door de Zuid-Afrikaanse en Nederlandse overheid. Hij is formeel ondergebracht bij de vakgroep fysica van leven, waar hij onderzoek doet naar de invloed van licht en magnetisme op algen. Zijn onderzoek naar menselijk functioneren doet hij samen met de afdeling Science, Business and Innovation (SBI) en met verschillende andere universiteiten.

Lech komt uit Zuid-Afrika en werkte daar eerder in de wereld van de alternatieve energie. Maar toen hij drie jaar geleden zijn tweede hersenbloeding kreeg, ging hij zich verdiepen in gezondheid.

Koud zeewater

“Ik verloor mijn werk en inkomen. De helft van mijn lichaam deed het niet. Ik kon mijn kinderen niet eens optillen. En er zaten gaten in mijn gesprekken. De neuroloog zei dat het minstens negen maanden zou duren voordat ik weer een beetje normaal zou kunnen functioneren.” Lech was ervan overtuigd dat zijn herstel sneller zou moeten kunnen. Hij ging zich verdiepen in gezondheid en ontwikkelde zijn eigen protocol.

Zwemmen in koud zeewater is daar onderdeel van. “We woonden aan zee, ik ging zwemmen om mosselen te vangen. Die hadden we nodig als voedsel omdat ik geen inkomen had”, vertelt Lech. Het was winter in Zuid-Afrika. De watertemperatuur was rond de tien graden.

Dopaminetekort

Naast blootstelling aan kou speelt licht een belangrijke rol in de therapie van Lech. Natuurlijk licht aan de rode kant van het spectrum, wel te verstaan, niet het licht dat uit daglichtlampen en computers komt. Rood licht laat je dopaminespiegel stijgen, waardoor je je beter voelt, minder gestrest bent, beter slaapt en zelfs beter scoort op intelligentietests. Het blauwe licht in computerschermen en daglichtlampen veroorzaakt juist een dopaminetekort, stelt Lech. Daardoor raken mensen op zichzelf gericht en gestrest.

Door blauw licht raken mensen op zichzelf gericht en gestrest

Lech gaat zelfs zover dat hij denkt dat een deel van de problemen waarmee onze maatschappij worstelt, te verklaren is uit de overmatige dosis blauw licht van de schermpjes waar we de hele dag op kijken: “In de hele maatschappij zijn mensen meer op zichzelf gericht zijn en minder op verbinding met elkaar en met het geheel. Je ziet het bijvoorbeeld in de wetenschap, iedereen doet zijn eigen kleine stukje en niemand heeft meer het overzicht.” 

James Lech in zee

Randje van pseudowetenschap

Zijn talent is dat hij patronen doorziet tussen verschillende wetenschapsgebieden, stelt Lech. Hij combineert elementen uit de chronobiologie met zijn kennis uit de natuurkunde en de submoleculaire biologie. “De stappen in mijn programma zijn wetenschappelijk bewezen, soms al tientallen jaren geleden, maar nog nooit op deze manier gecombineerd.” 

De blootstelling aan kou bijvoorbeeld speelt al eeuwenlang een rol in de Scandinavische en Russische traditie. Einstein schreef erover en er is door verschillende universiteiten onderzoek gedaan naar de prestaties van iceman Wim Hof.

De effecten van rood licht zijn onder meer onderzocht door de Nasa, als middel om astronauten gezond te houden. Lech: “Wat ik doe zit op het randje van de pseudowetenschap. Ik ben aangesteld om het gezonde verstand te beledigen.”

Netflix

Of de Netflix-serie er komt is nog onduidelijk. Een producent die voor Netflix werkt, is geïnteresseerd in Lechs werk, maar door corona liggen de plannen voorlopig stil. Wel zoekt Lech nog deelnemers voor zijn pilotstudies.

Meedoen aan het onderzoek naar de gezondheidseffecten van kou en rood licht? Geef je op via: james.lech@vu.nl

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.