Tweedejaars masterstudent computerwetenschappen Pramod George Jose (26) is begeleider bij A Broader Mind. Dat omschrijft hij als een mentorfunctie: hij vertelt deelnemers waar ze moeten zijn en hoe laat, wat ze kunnen verwachten en hij beantwoordt eventuele vragen. “Maar ik bied ze ook steun als ze dat na een bijeenkomst nodig hebben. Een Health and Happiness-bijeenkomst vorig jaar maakte veel emoties los. Na afloop hebben we dat kort nabesproken met de studenten en andere betrokkenen.”
Daarbij vermijdt Jose bewust het geven van persoonlijk advies. “We zijn het eerste aanspreekpunt voor hen na zo’n bijeenkomst, dus we benadrukken gewoon dat ze alles mogen voelen. We drinken koffie en kletsen rustig na.”
Toen in maart de cursussen plots online moesten, vervielen wat van Jose’s taken. “Bij offline meetings stapten deelnemers vaker naar begeleiders met vragen, maar online kunnen ze het net zo goed de spreker zelf vragen.”
Het programma is opgebouwd uit traject A met thema’s: Success & Failure, Poverty, Human Body en Rebellion en traject B met thema’s: Viewpoints & Worldview, Health & Happiness, Digital World en Sustainability. Studenten kiezen een van de trajecten en doorlopen het programma in vier maanden. Elk thema duurt zo’n twee weken en vraagt volgens voormalig deelnemer Christiaan Griffejoen (21) om zo’n twee á drie uur werk per week. Het programma is in het Engels.
Lastig beoordelen
Wat onverminderd doorging, was het nakijken van opdrachten van de studenten. Deelnemers beoordelen met cijfers voor het al dan niet hebben van een ‘broader mind’ gaat moeilijk. “Het ging er meer om dat ze iets inleverden”, zegt Jose. “Ik zocht eigenlijk vooral naar een ontwikkeling in de opdrachten door de weken heen. De feedback klonk vaak zo: “Mooie gedachte, misschien kun je het ook op déze manier bekijken?”
Zo leverde derdejaars international business administration Christiaan Griffejoen (21) voor een mindfulness-opdracht een surffilmpje in. “Een van de tools die we tijdens de cursus leerden was mediteren. Maar ik ben een stuiterbal, dat stilzitten werkt helemaal niet voor mij. Dus ik maakte een filmpje hoe het balanceren op een surfplank en het ritme van golven onder je ook een manier is om je hoofd leeg te maken. Zolang je kunt onderbouwen waarom je afwijkt van de opdracht is het prima. Het is juist mooi om te zien dat mensen andere opvattingen hebben. En je wordt zelf ook uitgedaagd om na te gaan waarom je zo denkt.”
Echokamer?
Lopen die opvattingen van deelnemers wel echt uiteen? In een programma dat wordt aangeprezen als broedplaats voor ‘vrije denkers met veel oog voor diversiteit, nut en compassie’ kun je je afvragen of er daadwerkelijk mensen zijn die zich aanmelden omdat ze dat nog denken te missen. Gaat het weleens hard tegen hard?
Een echokamer is het niet, verzekert Griffejoen. “Het is niet alsof mensen in een boksring tegenover elkaar staan hoor, maar er komen zeker verschillende opvattingen voorbij. In een bijeenkomst over piraterij bijvoorbeeld, met de vraag of je wel of niet op hen zou schieten, geleid door iemand van het ministerie van Defensie.”
‘Je wordt uitgenodigd om na te gaan waarom je denkt zoals je denkt’
“De meeste studenten doen mee met een duidelijk doel, maar er zijn ook altijd mensen die zich aanmelden omdat het goed staat op hun cv. Ze vinken dingen af en gaan weer weg. Maar gaandeweg realiseren ze zich dat ze dingen leren: spreken in het openbaar, met andere mensen babbelen – ze worden zelfverzekerder. En vaak beseffen ze niet dat ze die andere perspectieven misten.”
“De studenten die meedoen komen ook van alle studies. Het is goed voor een geneeskundestudent om een beeld te hebben van wat armoede is, en voor een investment banker om iets bijgebracht te krijgen over duurzaamheid. Die dingen zou je zelf ook kunnen opzoeken door rond te gaan googelen, maar het is soms moeilijk om jezelf uit te dagen. Daar heb je iemand voor nodig met een ander wereldbeeld.”
Elkaar scherp houden
Het programma wordt grotendeels vormgegeven door studenten. Als begeleider krijgt Jose veel mee van hoe de studenten het programma ervaren en of de opdrachten in de smaak vallen. “Soms vragen we hen te reageren op een filmpje en dan komen ze zelf met andere voorbeelden van filmpjes die volgens hen beter aansluiten op de stof.”
Die informatie geeft hij dan door aan de ontwikkelaars die invulling geven aan de cursussen. “Maar dat is soms een beetje omslachtig. Het zou al helpen als de begeleiders meer tijd krijgen om die verantwoordelijkheden op zich te nemen. En de lijntjes mogen wat mij betreft korter zijn tussen de deelnemende studenten enerzijds en de ontwikkelaars en organisatie anderzijds.”
Griffejoen meldde zich na zijn deelname afgelopen voorjaar aan als ontwikkelaar van de opkomende editie, om direct die invloed te kunnen hebben op het lesmateriaal. “Ik zei: Plaats mij maar gewoon waar jullie me nodig hebben. Dat werd toen Digital World, iets waar ik niet echt een kanjer in ben. Maar dat werkte juist lekker, ik kon goed zien wat er miste binnen het thema. Elk thema heeft zo’n zes ontwikkelaars. In Zoom worden ze ook wel eens opgebroken, zodat ze opeens met een ontwikkelaar van een heel ander thema in een overleg komen. “Zo houd je elkaar scherp.”
Niet afdwingen
In sommige gevallen, zoals bij Tandheelkunde, is het volgen van A Broader Mind een verplicht onderdeel van de opleiding. Maar over het algemeen kunnen studenten zich vrijwillig aanmelden. Na het afronden van de eindopdracht ontvangen ze een certificaat, maar ze krijgen er geen studiepunten voor. Met de implicaties daarvan heeft begeleider Jose zich ook wel eens beziggehouden. “Als je het programma verplicht zou stellen, krijg je een groep met zoveel mogelijk uiteenlopende ideeën en achtergronden. Het toekennen van een studiepunt zou een drijfveer kunnen zijn om meer kwaliteit te leveren bij het maken van de opdrachten en er is meer consistentie doordat studenten niet zomaar het programma verlaten. Aan de andere kant kun je iemand niet dwingen tot het krijgen van een broader mind. Die stap moeten ze echt zelf nemen.”
Hier kun je je aanmelden voor het programma. Op 16 december begint het inschrijven voor de thema’s op VUnet.