Halsoverkop moest Karen Maex iets heel nieuws zien te maken van de bètasamenwerking tussen de VU en de UvA. Ze was nog niet benoemd als gezamenlijke decaan van de bètafaculteiten of de plannen voor een fusie tot de Amsterdam Faculty of Science werden weggestemd.
En nu wordt ze rector magnificus van de UvA per 1 juni. Een universiteit met ontevreden medewerkers en studenten, verzet tegen het rendementsdenken en de samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam, een onrustige ondernemingsraad en veel eilandjes.
De UvA is een wespennest. Kijkt u ernaar uit om zich daarin te begeven?
“Dat woord neem ik niet in de mond. Aan de UvA is een grote betrokkenheid en de medewerkers en studenten zijn mondig. Dat is een goede basis voor verandering. Je moet voortdurend in gesprek blijven om te weten wat mensen willen en waar de meningsverschillen zijn. Daar moet je over communiceren met de medezeggenschap.”
Uw begin als bètadecaan was ook al onstuimig, toen de Amsterdam Faculty of Science net werd weggestemd.
“Toen ik kwam, was het puinruimen, zoveel wil ik wel zeggen.”
Wat heeft u gedaan? Er is veel minder verzet tegen de bètasamenwerking, dus uw aanpak lijkt succesvol.
“Dat hoop ik. Wat ik heb geprobeerd is om de bètasamenwerking van onderaf op te bouwen. In sommige domeinen wilden mensen samenwerken. We hebben de tijd genomen om hen zelf de plannen te laten maken. Ze hebben veel diepgaander gesprekken gevoerd dan in eerste instantie. Er zijn activiteiten geweest om elkaar te leren kennen en er is veel gediscussieerd. De plannen zijn nu veel beter gefundeerd, zowel voor onderzoek als onderwijs. Nu zijn we bezig om te kijken wat er nodig is om dat te faciliteren.”
Wat is er nu anders dan in de plannen van de AFS?
“Op sommige domeinen gaat het proces trager, op andere domeinen is het over een andere boeg gegooid. Het kan alleen werken als de mensen het willen. De wiskundeafdelingen van de VU en de UvA maken bijvoorbeeld geen verdere plannen voor samenwerking met het Institute for Logic, Language and Computation van de UvA. Dat was eerst wel het idee, maar het ILLC zag er toch geen meerwaarde in.”
Hoe heeft u de twee jaar als bètadecaan ervaren?
“Het is een heel bijzondere periode geweest. Ik heb veel geleerd, bijvoorbeeld over hoe besluitvorming plaatsvindt. En ik heb veel boeiende mensen gesproken. Het is ook een zware functie.”
U heeft er weleens een nacht van wakker gelegen?
Lacht. “Ik ga u niet vertellen waar ik allemaal van wakker lig. Maar het is geen gemakkelijke taak om je in te werken in twee bestuurlijke systemen, in twee organisaties en tegelijk een veranderingsproces te begeleiden.”
Wat vond u van het experiment om één bètadecaan aan te stellen voor twee universiteiten?
“Het is nuttig geweest om opnieuw een begin te maken nadat de AFS was weggestemd. Mijn manier was om de samenwerking bottom-up op te bouwen. Zo werk ik graag, zo vind ik dat een universiteit bestuurd moet worden en zo behaal je de meeste resultaten. In een academische omgeving moet je mensen steunen in hun eigen ambitie. Bestuurders hebben de taak om die ambitie mee te kanaliseren en om te zetten in een visie op de toekomst.”
Moet er weer één bètadecaan komen, vindt u?
“De bètasamenwerking moet wel nog zijn beslag krijgen. We moeten kijken hoe we de ambities het beste neerzetten. Maar dat kan op verschillende manieren. En het moet in goed overleg met de medezeggenschap.”
U kent de VU nu goed. Komt dat nog van pas in uw nieuwe functie?
“Ik heb heel graag gewerkt op de VU en goede contacten opgebouwd. Die neemt een mens mee. Het kan geen kwaad dat je elkaar beter kent.”
Heeft u straks nog iets te zoeken op de VU?
“Ik blijf als rector betrokken bij de samenwerking, maar ik verlaat de VU. Laat dat duidelijk zijn.”