In de strijd tegen bedreiging en intimidatie van wetenschappers richten de Nederlandse universiteiten samen een meld- en adviespunt op: WetenschapVeilig. Ook gaan ze vaker aangifte doen.
Dat staat in de handreiking ‘Aanpak bedreiging en intimidatie van wetenschappers’ die de universiteiten vandaag publiceren. De rectoren van de universiteiten hebben sinds het voorjaar aan die handreiking gewerkt.
De naam van het meldpunt is ontleend aan PersVeilig, waar bedreigde journalisten terechtkunnen. Ook journalisten zijn in Nederland geregeld het mikpunt van bedreigingen, intimidatie en zelfs geweld.
Alle universiteiten kennen voorbeelden van bedreigde medewerkers, staat in de handreiking. Sommigen hebben jarenlang beveiliging nodig, anderen krijgen online honderden haatberichten zodra hun naam valt. Ook diversity officers hebben veel te verduren.
Zero tolerance
De universiteiten trekken voortaan één lijn: zero tolerance. Ze gaan standaard aangifte doen bij bedreiging, geweld, seksueel geweld, stalking, inbraak of diefstal. Het grootste voordeel: het maakt de norm duidelijk en de getroffen wetenschappers hoeven niet zelf te bedenken of aangifte zin heeft.
Binnen de universiteiten zelf valt overigens nog genoeg te verbeteren op dit gebied. Waar kan een wetenschapper terecht die zich bedreigd voelt? Goede informatie en een eigen meldpunt zijn cruciaal, staat in de handreiking.
Bovendien moeten sommige leidinggevenden en bestuurders ook nog iets leren. Want wanneer is een voorval ‘grensoverschrijdend’? Bij onder meer racisme en seksisme “is dit niet altijd voor iedereen duidelijk”, vrezen de rectoren.
Privé
Verder biedt de handreiking tips voor medewerkers om problemen te voorkomen. Scherm je social-media-accounts goed af, staat er bijvoorbeeld, en zorg dat werk- en privé-accounts zo min mogelijk aan elkaar gelinkt zijn.
Als er toch iets gebeurt, hebben de rectoren ook adviezen. Zoals: “Bewaar alle bedreigende of intimiderende berichten. Maak screenshots.” Dan heb je bewijs in handen als het tot strafvervolging komt.
En als die informatiepunten er zijn, als medewerkers betere training krijgen, als de universiteiten een gezamenlijke norm voor aangifte hebben, is dan alles in orde? Nee, denken de rectoren. “De effectiviteit van alle good practices en richtlijnen staat of valt met de aandacht die eraan besteed wordt”, schrijven ze. Op papier kun je alles netjes regelen, maar in de praktijk is het vooral belangrijk of er aandacht is voor de bedreigde medewerkers, zowel bij de melding als bij de nazorg.