De parasols zijn ingeklapt of weggewaaid, de koffers zijn uitgepakt en soms kijkt de zon even tussen de wolken door. Maar wat is er de afgelopen zomer allemaal in het hoger onderwijs gebeurd?
Vraag basisbeurs op tijd aan…
Meer dan 391 duizend studenten en aankomende eerstejaars hebben inmiddels de basisbeurs aangevraagd bij studiefinancier DUO. Dat is ongeveer 90 procent van het verwachte aantal studenten. Wie vóór 1 september aanvraagt, krijgt diezelfde maand nog geld.
De campagne van DUO (‘Jouw basis, jouw beurs’) zet de eindsprint in. Op sociale media krijgen jongeren er nogmaals berichten over te zien en de campagne richt zich ook op ouders. De beurs is 110 euro per maand voor thuiswonende studenten en komend jaar 439 euro per maand voor studenten die op zichzelf wonen (inclusief 164 euro als tijdelijke koopkrachtmaatregel).
… en niet frauderen!
Studiefinancier DUO negeerde eerdere waarschuwingen dat er sprake was van discriminatie in de strijd tegen fraude met de basisbeurs. Dat meldt onderzoeksplatform Investico. Minstens twee advocaten en een student hadden al aan de bel getrokken. Eerder zei DUO van niets te weten.
De fraudejagers treffen vooral studenten met een migratieachtergrond, meldden het HOP, Investico en NOSop3 afgelopen juni. Vrijwel alle rechtszaken over de controles op de basisbeurs voor uitwonenden zijn van studenten met een migratieachtergrond. En de kans op missers blijkt aanzienlijk: de studenten winnen één op de vier keer.
Het nieuws sloeg in als een bom, bleek uit de reactie van minister Dijkgraaf. Hij stelde de gebruikte algoritmes buiten werking en eiste een onafhankelijk onderzoek. Ook de Autoriteit Persoonsgegevens buigt zich over de kwestie.
Collegegeld vluchtelingen?
Slechts vijf van de dertien universiteiten verlagen komend studiejaar het collegegeld voor nieuwe vluchtelingstudenten uit Oekraïne. De rest weigert dat, want er zijn meer crisisgebieden in de wereld en moet je die vluchtelingen dan ook steunen? Ze vinden het te duur.
Bij de hogescholen is het nog niet overal duidelijk, maar bijvoorbeeld Saxion en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen stoppen met de korting. De Hogeschool Rotterdam houdt het tarief laag, want er is eigenlijk niets veranderd: de oorlog is nog niet voorbij.
Het kabinet is gevallen over migratie. Ook het collegegeld voor vluchtelingen lag klaarblijkelijk gevoelig in de coalitie. Een laag tarief kon een ‘aanzuigende werking’ hebben, schreef minister Dijkgraaf eerder. Maar hij zat er kennelijk mee in zijn maag, want daarna vroeg hij de instellingen om toch korting te geven.
Prikkelarme ruimte bij introweken…
Sommige introductieweken van universiteiten en hogescholen zijn al begonnen, terwijl andere volgende week plaatsvinden. Ze kunnen overweldigend zijn voor studenten met psychische aandoeningen en ook het gevaar van grensoverschrijdend gedrag ligt op de loer.
Daar lijkt dit jaar meer aandacht voor. In Groningen kun je bijvoorbeeld in een ‘prikkelarme ruimte’ een koptelefoon opdoen die het omgevingsgeluid dempt. Ook is er meer aandacht voor sociale veiligheid: in Utrecht is er een gedragscode opgesteld waar iedere deelnemer mee akkoord moet gaan.
… en hopelijk condooms
En mocht het nou heel prikkelend worden, vrij dan veilig. Gonorroe en chlamydia komen steeds vaker voor onder jongeren en alleen het gebruik van condooms kan dat veranderen. Het RIVM en GGD’s delen de voorbehoedsmiddelen uit tijdens introductieweken en festivals.
Dit is nog níet gebeurd…
Met de verkiezingen in aantocht moeten alle partijen pijlsnel een verkiezingsprogramma schrijven, dus formuleren ze ook hun visie op het hoger onderwijs en onderzoek. Deze zomer komt een langverwachte ‘toekomstverkenning’ van enkele onderzoeksbureaus naar buiten, maar die is er nog niet.
… dus nemen de universiteiten een voorschot…
De universiteiten hebben alvast een eigen rapport geschreven over negen ‘megatrends’ die het hoger onderwijs dreigen te ontwrichten, zoals digitalisering en een andere instroom van studenten. De bekostiging van het systeem moet volgens hen op de schop. In een interview met het Twentse U-Today zegt de projectleider van de commissie dat er “veel energie was om redelijk ver te gaan met onze adviezen”.
De universiteiten zouden liever iets minder massaal zijn. Zo’n vijftien procent van de wo-studenten hoort eigenlijk in het hbo thuis, meent de Groningse oud-rector Elmer Sterken, voorzitter van de commissie die het rapport heeft geschreven. “Uiteindelijk is een universitaire studie vooral bedoeld voor degenen die in hun wezen geïnteresseerd zijn in de wetenschap”, zegt hij tegen dagblad Trouw.
… en het hbo ook
In een ‘verkiezingsmanifest’ van enkele pagina’s schetsen ook de hogescholen waar het volgens hen naartoe moet. Ze hopen natuurlijk dat politieke partijen zich erdoor laten inspireren.
De hogescholen willen meer omscholing en nascholing kunnen bieden en ook meer praktijkgericht onderzoek doen. Verder zou het hbo-onderwijs ook in dunbevolkte regio’s overeind moeten blijven. Prijskaartje: ruim 400 miljoen euro per jaar.
Paul volgt minister Wiersma op
Tweede Kamerlid Mariëlle Paul (VVD) is demissionair minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs. Op vrijdag 21 juli is ze beëdigd. Ze vervangt Dennis Wiersma die in juni opstapte na nieuwe klachten over zijn gedrag.
Paul (1966) was in de Tweede Kamer onder meer woordvoerder primair en voortgezet onderwijs. In februari kreeg haar pleidooi voor een experiment met een vierjarige pabo-praktijkopleiding brede parlementaire steun. Studenten konden dan werken en leren tegelijk en er zouden direct meer ‘handen in de klas’ zijn. Minister Dijkgraaf wilde eventueel een experiment, maar de pabo’s reageerden sceptisch.
Wat Paul de komende maanden voor elkaar kan krijgen, hangt af van de Tweede Kamer: die bepaalt in september welke dossiers te controversieel zijn om nog vóór de beëdiging van een nieuw kabinet te behandelen.
Boetes voor particuliere opleiders
Minister Dijkgraaf heeft de NCOI en twaalf andere particuliere opleiders van de Salta Group 483 duizend euro aan boetes opgelegd, schrijft hij. Het besluit liet lang op zich wachten en de boetes hadden veel hoger kunnen uitvallen.
De NCOI krijgt de hoogste boete, ruim 182 duizend euro, omdat ze zichzelf negen maanden lang ten onrechte universiteit noemde en 435 masterdiploma’s verstrekte voor opleidingen die niet door onderwijskeurmeester NVAO geaccrediteerd waren. Volgens de minister heeft de NCOI hiermee “een aanzienlijk financieel gewin behaald”. Omdat de NCOI haar voorlichting aan de studenten ook na herhaalde waarschuwingen niet op orde bracht, werd de boete met nog eens 25 duizend euro verhoogd.
Het besluit volgde op een onderzoek van de Onderwijsinspectie. Andere leden van de Salta Group, waaronder LOI Hogeschool, NTI Hogeschool, Hogeschool TIO en Hogeschool Markus Verbeek Praehep, kregen boetes van 25 duizend euro opgelegd. Ook bij hen was de informatievoorziening misleidend. De Salta Group is het principieel oneens met de boetes en vecht die aan bij de rechter.
Geen bier meer in de wetenschap…
Wetenschapsgenootschap KNAW wil niet langer meewerken aan de tweejaarlijkse Heinekenprijzen in de wetenschap, vanwege de activiteiten van Heineken in Rusland. Het bedrijf heeft daar tientallen dranken op de markt gebracht in tijden van oorlog, toen andere bedrijven er weggingen. De wetenschapsprijzen blijven wel bestaan.
… en nog geen zekerheid voor student-promovendi…
Veel Groningse promovendi kregen geen salaris, maar een studiebeurs. Dat vonden ze niet eerlijk. Een groep medische promovendi spande een rechtszaak aan en won dit voorjaar het hoger beroep. De procedure is nog niet voorbij, want het UMC Groningen gaat in cassatie.
Er liep een ‘experiment’ met het systeem van student-promovendi. Minister Dijkgraaf ziet echter geen meerwaarde en gaat student-promovendi geen plaats geven in de wet op het hoger onderwijs en onderzoek.
… maar champagne voor 188 jonge onderzoekers
Onderzoeksfinancier NWO geeft 188 recent gepromoveerde wetenschappers een Veni-beurs van maximaal 280 duizend euro. Er waren maar liefst 1.462 aanvragen ingediend, dus slechts 13 procent heeft geld gekregen.
De Universiteit van Amsterdam staat boven aan de lijst met toekenningen: het zijn er 18 in totaal. Ook de TU Delft valt op: de technische universiteit is de nummer twee met 17 toekenningen.